Dave McCaig là họa sĩ tô màu với hơn 20 năm kinh nghiệm làm việc cho nhà xuất bản truyện tranh Mỹ. Ông cũng từng phụ trách tô màu series phim hoạt hình Batman. Với tôi, trong sáng tác truyện tranh, tô màu là công đoạn thú vị nhất, bởi nó mang lại tính nghệ thuật cho câu chuyện kể. Trong bài viết dưới đây, tôi sẽ chia sẻ 12 bí quyết tô màu cho bản vẽ trắng đen để phong cảnh và nhân vật trở nên sinh động, bắt mắt hơn. Màu sắc giúp mở rộng phạm vi truyện tranh, biến từng khung hình 2D thành cửa sổ mở ra thế giới đa sắc thái. Màu sắc trong khung hình hòa quyện vào nhau như giai điệu bài hát. Trước khi trình bày bí quyết tô màu, tôi xin giải đáp một số câu hỏi sau: Tại sao nên sử dụng màu sắc trong truyện tranh? Màu sắc giúp độc giả nắm bắt nhanh diễn biến câu chuyện mà không cần “nhét” lời thoại vào đầu họ, cũng như bắt buộc vẽ toàn bộ cảnh vật. Ví dụ, màu sắc đơn giản như bóng đổ màu xanh trên nền vàng tiết lộ cho độc giả biết đây là cảnh bình minh. Màu sắc có những lợi ích đáng chú ý mà bản vẽ trắng đen không có được. Nó có khả năng truyền tải bầu không khí, thời điểm trong ngày, chuyển cảnh, mặt phẳng ảnh, và độ sâu trường ảnh. Nên dùng phần mềm nào? Photoshop CC là phần mềm tô màu truyện tranh thông dụng nhất từ trước đến nay, nhưng gần đây, điều này đã thay đổi bởi sự xuất hiện của Clip Studio Paint. Clip có tốc độ xử lý nhanh hơn rất nhiều ở một số tác vụ như tạo lớp màu phẳng (flat colour) nhờ xác lập cải tiến Paint Bucket tự động dò tìm và lấp đầy kẽ hở trong hình vẽ. Một cách tiết kiệm thời gian hiệu quả! Nói vậy chứ tôi vẫn thích công cụ diễn họa sẵn có trong Photoshop. Ngoài làm việc trên PC ra, thỉnh thoảng tôi cũng “đổi gió” với Clip hoặc Procreate trên iPad Pro. Muốn biết phần mềm vẽ nào phù hợp với mình, bạn xem lại bài viết “Những phần mềm vẽ tốt nhất cho digital painting.” 1. Khởi đầu với màu phẳng Tạo lớp màu phẳng là công đoạn không thể thiếu đối với họa sĩ tô màu trong ngành công nghiệp truyện tranh Mỹ. Ở công đoạn này, họa sĩ trình bày các hình vẽ phẳng, liền kề nhau trên lớp riêng, tách biệt với line art để dễ tạo vùng chọn trong quá trình diễn họa. Để tiết kiệm thời gian, tôi thường giao công đoạn này cho họa sĩ tô màu phẳng chuyên nghiệp. Sau khi nhận lại bản vẽ màu phẳng, tôi sẽ tô màu chồng lên chúng thông qua công cụ Paint Bucket. 2. Không sử dụng quá nhiều lớp Tôi nghĩ có họa điên mới tạo hàng chục lớp Photoshop trên trang truyện, bởi nó sẽ gây khó khăn cho theo dõi, quản lý lớp. Vì vậy, tôi thường chỉ giới hạn ở 3 – 4 lớp mà thôi, bao gồm lớp màu phẳng, lớp bản sao màu phẳng, lớp chứa đường nét, và đôi khi thêm 1 – 2 lớp chứa line art màu và/hoặc hiệu ứng ánh sáng. Gọn nhẹ và đơn giản! 3. Quyết định phong cách vẽ Thông qua sử dụng công cụ Lasso hoặc Pencil, tôi có thể diễn họa theo phong cách anime cho dễ chỉnh sửa bằng Paint Bucket. Công cụ vẽ Airbrush tuy mang tính nghệ thuật cao hơn, nhưng mất nhiều thời gian chỉnh sửa. Lớp màu phẳng giúp chọn từng hình dễ dàng hơn để chỉnh sửa. Mỗi phong cách vẽ có những thế mạnh riêng, có thể kết hợp với nhau. Tôi thường vẽ background, và sử dụng màu phẳng cho nhân vật; hoặc giữ nguyên màu phẳng của mảng tối, và đi vào diễn họa mảng sáng. 4. Cân nhắc số lượng chi tiết cần đưa vào Phong cách vẽ chi tiết, siêu thực tăng thêm sức nặng cho câu chuyện thông qua miêu tả kết cấu, râu ria,… Phong cách vẽ đơn giản không chú trọng quá nhiều vào chi tiết, để độc giả tự lấp đầy chỗ trống, và giúp đẩy nhanh tốc độ đọc. Diễn họa càng đơn giản, màu sắc càng có sức biểu cảm cao. Ở đây, tôi không có ý đánh giá thấp chi tiết. Chi tiết giúp tăng thêm sức nặng và có giá trị quan trọng. Lược bỏ chi tiết có cả ưu điểm lẫn nhược điểm, và tôi luôn cân nhắc các tùy chọn diễn họa mỗi khi bắt đầu thực hiện tác phẩm mới. 5. Thêm cá tính riêng Nhiều họa sĩ tô màu, cả kỳ cựu lẫn mới vào nghề, dựa vào màu background để làm nổi bật line art. Tôi thực sự không tán thành cách diễn họa này. Tác phẩm tuy phải được thực hiện dựa trên tinh thần hợp tác, nhưng thông qua lựa chọn màu sắc và hình thể, tôi hy vọng tác phẩm của mình mang đậm nét cá tính riêng, bất kể áp dụng cách diễn họa nào. Nghệ thuật hợp tác giống như bạn ở trong một ban nhạc. Mọi thành viên cần chơi theo sở trường và thể hiện phong cách cá nhân của mình; nếu không, tác phẩm hợp tác sẽ trở nên tẻ nhạt. 6. Kể chuyện bằng màu sắc và hình vẽ Màu sắc, đường viền bóng đổ, hoa văn,… là cách hiệu quả, tinh tế để hướng sự chú ý của độc giả vào nhân vật chính và action trong trang truyện. Trong trang truyện này, tôi sử dụng ba hình màu đỏ để hướng nhanh sự chú ý vào nhân vật
Mọi thứ luôn trở nên phức tạp khi bạn phát giác ra nửa kia của mình là phản diện – hoặc ngược lại – nhưng điều này lại giúp làm nên câu chuyện lôi cuốn, hấp dẫn cho truyện tranh và phim chuyển thể từ truyện tranh. Ví dụ về 6 cặp nhân vật Marvel/DC dưới đây là minh chứng cho thấy nửa kia của bạn không phải lúc nào cũng phá vỡ thỏa thuận chỉ vì anh ta ở bên kia chiến tuyến. 1. Daredevil và Elektra Daredevil luôn nhân danh công lý để chiến đấu chống lại kẻ xấu. Tuy nhiên, bạn gái một thời của anh, Elektra không từ thủ đoạn phi đạo đức nào để giành chiến thắng trong cuộc chiến. Dẫu Matt Murdock cố gắng đứng về phía lẽ phải đến đâu đi nữa, nhưng tình yêu cứ khiến anh quay lại với Elektra. Daredevil đồng cảm với cô, nhưng sự bất đồng quan điểm vẫn là nguyên nhân cản trở mối quan hệ của họ. 2. Batman và Catwoman Không có sự hiểu lầm nào ở đây, vì ngay từ đầu, Bat và Cat đã bộc lộ rõ quan điểm trái ngược nhau về công lý. Trong truyện tranh, TV series, và phim chuyển thể, Batman bị hút hồn bởi Catwoman và thầm yêu cô. Catwoman cũng vậy, và cô có nét giống phản anh hùng (anti-hero) hơn là phản diện, hay đi gây sự đánh nhau, rồi cuối cùng làm hòa. 3. Spider-Man và Black Cat Felicia Hardy (Black Cat) hành nghề đạo chính, nhưng thường xuyên bị Spider-Man phá đám. Cả hai nhân vật thường buông lời “ong bướm” mỗi khi đối đầu nhau. Cuối cùng, Black Cat quyết định “cải tà quy chính,” sát cánh cùng Spider-Man chiến đấu chống lại cái ác. Tiếc thay, sự lãng mạn đã mất đi khi mặt nạ rơi xuống. 4. Nightwing và Harley Quinn Hầu hết mọi người chỉ biết đến cặp đôi Harley và Joker, ít ai ngờ rằng trong một số truyện tranh khác, người cô yêu lại là Nightwing. Trong truyện tranh, hai công dân của Gotham có những giây phút tình tứ không thể chối cãi với nhau. Trong một số phim hoạt hình, họ thật sự ở bên nhau, và thậm chí kết hôn trong series truyện tranh gần đây. 5. Cyclops và Phoenix Jean Grey là một cô gái dịu dàng, có mối tình đẹp với Scott Summers (Cyclops), cho đến một ngày nọ, cô trở thành Dark Phonenix, sở hữu sức mạnh hủy diệt hành tinh. Summers chật vật đối phó với mối quan hệ đi theo chiều hướng nguy hiểm, nhưng cả hai vẫn cố gắng vượt qua. 6. Sue Storm và Dr. Doom Trong phần đầu của nhiều series truyện tranh và phim X-Men, Sue Storm và Victor Von Doom hẹn hò hoặc kết hôn với nhau. Doom tuy là người có hiểu biết, nhưng vì tham vọng và đam mê quyền lực lấn át lý trí, anh dần biến thành siêu phản diện xấu xa, độc ác. Việc này không chỉ đẩy Sue Storm vào vòng tay của Mr. Fantastic, mà còn lôi kéo hai người từng một thời yêu nhau say đắm vào cuộc chiến khốc liệt một mất một còn. * Nguồn: therealstanlee * Biên dịch: V.Toàn – Comic Media Academy
Kristen Bell vừa có cuộc trò chuyện với ComicBook.com về bộ phim “Frozen 2” – phần tiếp theo của Frozen (2013) – bộ phim đã giành được hai giải Oscar ở hạng mục Phim hoạt hình hay nhất và Ca khúc trong phim hay nhất. Kristen Bell – diễn viên đảm nhận việc lồng tiếng cho công chúa Anna – chia sẻ rằng các nhân vật từ Frozen đến Frozen 2 ”đã lớn lên một chút”. Rất ít chi tiết về bộ phim sẽ ra mắt vào tháng 11 năm nay được hé lộ. Và trailer của ”Frozen 2” cũng cung cấp ít chi tiết về những gì mà người xem nên trông chờ. “Bạn biết tôi không thể nói với bạn bất cứ điều gì, Disney rất kín tiếng. Tôi có thể nói gì nhỉ? Tôi đã xem một phần của bộ phim khi chúng tôi lồng tiếng, tôi chưa xem hết toàn bộ, nhưng tất nhiên tôi đã đọc kịch bản. Đó không phải là ‘Tập II” của ”Frozen””, Bell nói với ComicBook.com. ”Phim vẫn sẽ phù hợp cho thiếu nhi và các bé vẫn sẽ yêu thích, nhưng những khán giả cũ của bộ phim cũng đã lớn hơn một chút. ”Tôi nghĩ rằng những người hâm mộ đầu tiên của ”Frozen”, những cô gái nhỏ và giờ đây có thể không nghĩ phim là dành cho mình, sẽ rất ngạc nhiên”. Trong khi đó, người giám sát hiệu ứng hình ảnh cho Frozen 2 – Marlon West tiết lộ Frozen 2 ”kể về hai chị em đang cố gắng bên nhau trong khi thế giới cố gắng tách rời họ,” Trước đó, năm 2018, đạo diễn Jennifer Lee nói với Variety rằng phần tiếp theo sẽ ”lớn hơn, hoành tráng hơn” so với ”Frozen”. Hoạ sĩ phụ trách phần hoạt hình Beck Bresee chia sẻ với The Hollywood Reporter: “Rất nhiều câu hỏi được đặt ra trong bộ phim đầu tiên trở thành những bí ẩn mà chúng tôi đang cố gắng giải quyết trong bộ phim này”. Mita – Lược dịch từ Deseret News Entertainment * Nguồn: deseretnews * Biên dịch: CTV – Comic Media Academy
Báo cáo Đồ án Tốt nghiệp Họa sĩ kể chuyện Ngành Truyện Tranh Khóa 1&2 VIỆN TRUYỆN TRANH HOẠT HÌNH VIỆT NAM CMA Sau 3 năm học tập tại Viện Truyện Tranh Hoạt Hình Việt Nam (CMA), ngày 20/7/2019 vừa qua, các bạn học viên Lê Thị Hồng Hạnh (Lạc An), Nguyễn Thị Hoài Thương, Nguyễn Thị Xuyên đã có buổi báo cáo Đồ án tốt nghiệp Họa sĩ kể chuyện. Buổi báo cáo được tổ chức trang trọng với sự tham gia của Hội đồng Giảng viên và các bạn học viên khoá dưới. Hội đồng giảng viên CMA Với tiêu chí đào tạo hoạ sĩ toàn năng, bài đồ án tốt nghiệp được xem là đủ tiêu chuẩn khi học viên hoàn thành đầy đủ các hạng mục: concept nhân vật và bối cảnh, beatboard, câu chuyện được kể theo cấu trúc 3 hồi 8 nhịp, ít nhất 56 trang truyện hoàn chỉnh đối với hình thức truyện tranh in giấy truyền thống, và 120 khung với hình thức truyện tranh webtoon. Thời gian 4 tháng để làm đồ án tốt nghiệp đối với học viên ở Viện Truyện Tranh Hoạt Hình Việt Nam (CMA) được đánh giá là phù hợp với tốc độ của một hoạ sĩ chuyên nghiệp trong ngành công nghiệp truyện tranh hiện nay, nhưng cũng là một thách thức lớn với các bạn học viên. Vượt qua các khó khăn trong quá trình làm việc, các bạn đã hoàn thành đúng tiến độ và mang lại những tác phẩm rất ấn tượng. Chính vì vậy, trong buổi báo cáo sáng ngày 20/7 vừa qua, bên cạnh việc ghi nhận sự nỗ lực của ba bạn học viên hoàn thành đồ án, Hội đồng Giảng viên đã dành cho các bạn nhiều lời khen về kỹ thuật chuyên môn. Lấy đề tài về biến đổi gen cùng hình thức thể hiện hoàn toàn bằng vẽ tay, tác phẩm Designed Generation của Lạc An là gửi lời cảnh tỉnh đến nhân loại về hệ quả của việc thực hiện thí nghiệm cắt ghép gen trên cơ thể con người. Tác phẩm đã gây xúc động mạnh và nhận được nhiều phản hồi tích cực từ Hội đồng Giảng viên. Bạn Lê Thị Hồng Hạnh ( Lạc An ) trình bày tác phẩm Designed Generation của mình Cùng chọn thể loại liêu trai, kì ảo và bối cảnh Việt Nam xưa, nhưng tác phẩm Hồ Y của bạn Nguyễn Thị Hoài Thương và Cốt Trâm của bạn Nguyễn Thị Xuyên lại mang đến cho người xem hai cảm xúc khác nhau, với phần thể hiện trên 2 nền tảng: truyện tranh truyền thống và webtoon. Với Cốt Trâm, tác phẩm trình bày theo thể thức truyện tranh truyền thống, đó là câu chuyện tình yêu nhuốm màu ma mị. Còn nổi bật trong Hồ Y, tác phẩm được thể hiện bằng định dạng webtoon, lại là thông điệp về bảo vệ động vật thông qua câu chuyện cảm động giữa người và một bé cáo. Hai bạn cũng tạo ra được bầu không khí bàn luận sôi nổi và nhận được nhiều nhận xét tốt từ Hội đồng Giảng viên, đặc biệt là lời khen cho phần nghiên cứu tư liệu công phu, hoàn chỉnh. Bạn Nguyễn Thị Hoài Thương ( Thương Haki ) trình bày 3 hồi 8 nhịp ( tác phẩm Hồ Y của mình ) với hội đồng giảng viên Bạn Nguyễn Thị Xuyên ( Xyn Kyubi ) trình bày concept nhân vật ( tác phẩm Cốt Trâm ) Bên cạnh đó, Hội đồng Giảng viên cũng dành nhiều góp ý về chuyên môn để các bạn hoàn thiện tác phẩm, đồng thời các thầy cô cũng mong đợi tác phẩm sớm ra mắt công chúng và nhận được nhiều sự ủng hộ. Mặc dù, số lượng học viên được tham gia báo cáo trong đợt 1 năm 2019 còn khiêm tốn, song với chất lượng trong bài thể hiện, Viện Truyện Tranh Hoạt Hình Việt Nam (CMA) tin rằng sau hơn 3 năm học tập và rèn luyện, các bạn đã trưởng thành, sẵn sàng đương đầu với mọi sóng to gió lớn trong con đường trở thành Họa sĩ kể chuyện chuyên nghiệp. Nhận xét của Th.sĩ Lê Thắng – Viện phó Viện truyện tranh Hoạt hình Việt Nam về buổi báo cáo tốt nghiệp ngày 20/7/2019: “Với 3 học viên khóa Họa sĩ kể chuyện 1&2 Ngành truyện tranh đầu tiên đủ điều kiện thực hiện Đồ án tốt nghiệp, CMA đã có một buổi báo cáo tổng kết phản ánh được quan điểm, định hướng và giá trị cốt lõi của Nhà trường, đó là đào tạo nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn, thái độ chuyên nghiệp và tinh thần tự chủ trong công việc. Những Họa sĩ kể chuyện đầu tiên của Viện, về cơ bản, đã thể hiện được các tố chất cần thiết của một người làm nghề: kỹ năng vẽ hình, kể chuyện, thuyết trình, dung hòa sự sáng tạo bay bổng với ý thức kỷ luật, trên nền tảng một phương pháp làm việc chặt chẽ và khoa học. Đó là hành trang mà Ban giám hiệu, Ban chuyên môn của Nhà trường mong muốn trang bị cho tất cả sinh viên CMA trước khi bước qua cánh cửa của Ngành công nghiệp giải trí và truyền thông, một thế giới rộng mở với nhiều tiềm năng và thách thức. Th.sĩ – Họa sĩ Lê Thắng ( Áo trắng cầm mic ) – Viện phó Viện truyện tranh Hoạt hình Việt Nam Thay mặt cho Nhà trường, Thầy muốn gửi đến sự tin tưởng và lời chúc may mắn đến các bạn sinh viên Khóa 1,2 đã hoàn thành Đồ án tốt nghiệp của CMA. Thầy hy vọng các bạn tiếp tục vững tin bước tiếp trên con đường mình đã chọn, để lại cho các bạn
STORY ARTIST. You do….what exactly? 1 . Để trở thành họa sĩ kể chuyện, tôi có cần phải vẽ giỏi hay không? Có, nghề này yêu cầu bạn phải vẽ giỏi. Ngoài ra, bạn cũng phải nắm vững luật phối cảnh để phản ánh đúng góc nhìn, cũng như kỹ năng diễn tả tốt hành động của nhân vật. Muốn vẽ giỏi, bạn cần kiên trì thực hành mỗi ngày. 2. Muốn theo nghề họa sĩ kể chuyện thì cần học những gì? Họa sĩ kể chuyện đảm trách công việc của diễn viên, họa sĩ thiết kế nhân vật, đạo diễn, quay phim, biên tập viên, nhà biên kịch, nhân viên kỹ thuật ánh sáng trong giai đoạn đầu của dự án phim hoạt hình. Họ dựa vào kịch bản để phác họa diện mạo ban đầu cho từng cảnh phim. Vì vậy, họ cần học nhiều kỹ năng khác nhau, bao gồm vẽ, dựng phim (cảnh quay, bố cục, biên tập, ánh sáng), diễn xuất (thông qua vẽ nhân vật), kể chuyện (viết cấu trúc câu chuyện). Mỗi họa sĩ có một cách học khác nhau, nhưng cách học hiệu quả nhất là theo học chuyên ngành mỹ thuật, điện ảnh, hoạt hình. Ra trường, bạn chẳng những được cấp bằng mà còn tự hào làm ra những bộ phim ngắn bằng chính thực lực của mình. Sau khi được tuyển vào làm việc cho studio, bạn sẽ tiếp tục tìm tòi, học hỏi thêm. 3. Nghề họa sĩ kể chuyện có đòi hỏi gì thêm nữa không? Họa sĩ kể chuyện thường vẽ đi vẽ lại nhiều lần các cảnh phim theo yêu cầu của đạo diễn trước khi bàn giao cho bộ phận dựng phim bằng công nghệ đồ họa máy tính (CG); do đó, họ cần làm việc trên tinh thần hợp tác, sáng tạo, sẵn sàng tiếp thu ý kiến phản hồi. 4. Nghề họa sĩ kể chuyện có dễ xin việc hay không? Đây là nghề có nhu cầu tuyển dụng cao. Họa sĩ có người được tuyển qua con đường thực tập, học việc; song cũng có người được tuyển nhờ portfolio lọt vào mắt xanh nhà tuyển dụng – họa sĩ làm portfolio thường có kinh nghiệm làm việc tại studio, hoặc trước đây từng tham gia nhiều dự án nhỏ. Portfolio là yêu cầu bắt buộc, có kinh nghiệm sẽ được ưu tiên, nhưng không cần thiết nếu bạn chứng tỏ được năng lực của mình qua portfolio. 5. Cơ hội nghề nghiệp có rộng mở với những ai chọn nghề họa sĩ kể chuyện hay không? Các studio lớn nhỏ luôn có nhu cầu tuyển dụng nhân tài. Cánh cửa việc làm sẽ mở rộng với những ai có portfolio thỏa mãn yêu cầu của nhà tuyển dụng. 6. Tôi có làm việc với nhiều người trong quá trình vẽ storyboard hay không? Trong quá trình vẽ storyboard một đoạn phim, ban đầu bạn lấy ý kiến phản hồi từ đạo diễn, rồi sau đó là từ ê-kíp. Bạn sửa tới sửa lui nhiều lần cho đúng với ý đồ của đạo diễn. Bạn tham gia phiên họp động não, đề xuất ý tưởng, thảo luận giải pháp cải thiện nhân vật hoặc câu chuyện. Bạn luân phiên làm việc một mình và theo nhóm. Trong môi trường làm việc tập thể, bạn bắt buộc phải có kỹ năng giao tiếp với mọi người, cởi mở đón nhận ý kiến phê bình và phản hồi. 7. Cơ hội thăng tiến có cao hay không? Họa sĩ kể chuyện là nghề mang tính sáng tạo và đem lại trong sự thỏa mãn trong công việc. Về cơ bạn, lộ trình thăng tiến sẽ như nhau: Họa sĩ kể chuyện – trưởng nhóm – đạo diễn. Nghề họa sĩ kể chuyện tuy không có nhiều nấc thang thăng tiến, nhưng cơ hội thăng tiến là khá cao. Bạn được trui rèn kỹ năng chỉ đạo trong thời gian làm họa sĩ kể chuyện – bước chuẩn bị trước khi dấn thân vào lĩnh vực khác, thậm chí mở ra cơ hội đảm nhận vai trò chỉ đạo trong studio. Đạo diễn đa phần xuất thân từ họa sĩ hoạt hình hoặc họa sĩ kể chuyện. 8. Nghiên cứu cho thấy nhu cầu tuyển dụng họa sĩ kể chuyện sẽ tăng trong năm tới. Bạn có tin điều này là sự thật? Tại sao? Hiện nay, nhu cầu về nội dung đa phương tiện là rất lớn, nên thiết nghĩ, khả năng trên rất có thể xảy ra. Để đối phó với tình trạng họa sĩ kể chuyện nghỉ việc vì nhiều lý do khác nhau, các studio thường đăng tin tuyển dụng nhân sự mới. 9. Thu nhập của họa sĩ kể chuyện có đủ sống hay không? Đây là nghề có thu nhập cao và hấp dẫn. Nếu hành nghề tự do, bạn cần thương lượng tiền công (tính theo giờ) và thời hạn hoàn thành công việc với khách hàng. Trường hợp làm việc cho studio, bạn nên hỏi xem có được hưởng bảo hiểm y tế, xã hội, cùng những quyền lợi khác hay không. 10. Nghề họa sĩ kể chuyện có những thuận lợi và bất lợi gì? Cái hay của nghề họa sĩ kể chuyện là nó cho phép bạn thỏa sức sáng tạo. Bạn nghĩ ra ý tưởng độc đáo, mới lạ, mất 4 – 5 năm ròng rã để dựng thành phim, và vui mừng chứng kiến thành quả được trình chiếu trên màn ảnh. Tuy nhiên, để có được niềm vui này, bạn phải thức bao đêm dài làm việc miệt mài dưới áp lực nặng nề, rồi sau đó phải mòn mỏi chờ đợi đạo diễn và nhà biên kịch chuyển những chỉnh sửa trong câu chuyện cho bạn. “Xóa đi làm lại” là chuyện thường tình trong nghề, nên bạn
Phần lớn iPad thế hệ mới đều hỗ trợ bút cảm ứng Apple Pencil – công cụ vẽ mạnh mẽ được ưa chuộng hiện nay. Bên cạnh đó, những ứng dụng vẽ ngày càng được cải tiến trên iPad cũng góp phần làm phong phú thêm cuộc sống sáng tạo của bạn. Học vẽ là chuyện đơn giản một khi bạn đã có iPad và Apple Pencil trong tay, vấn đề là nên chọn vẽ bằng ứng dụng nào mà thôi. Apple Store cung cấp vô vàn ứng dụng vẽ từ sketching cho đến chú thích ảnh, khiến bạn gặp khó khăn trong việc lựa chọn ứng dụng vẽ phù hợp với bản thân. Để giúp giải quyết vướng mắc trên của bạn, bài viết dưới đây tổng hợp một số ứng dụng vẽ tuyệt vời trên iPad – bất kể bạn mới học vẽ hay là họa sĩ chuyên nghiệp lâu năm 1. Inspire Pro Inspire Pro là một trong những ứng dụng diễn họa nhanh nhất, chân thực nhất trên App Store, đem đến trải nghiệm vẽ mượt mà, tự nhiên trên iPad. Ngoài tích hợp 150 cọ vẽ mặc định – bao gồm Oil Paint, Airbrush, Spray Paint, Pencil, Crayon, Markers, Chalk, Charcoal, Pastel và Paint Splatter – Inspire Pro còn cung cấp nhiều công cụ chất lượng cao, có khả năng tùy biến, tha hồ cho bạn chọn lựa. Link tải tại: https://itunes.apple.com/us/app/inspire-pro-paint-it.-blend/id355460798?mt=8 2. Procreate Procreate 4.3 cung cấp tính năng vẽ thậm chí còn tuyệt vời hơn những phiên bản trước đây, biến nó thành một trong những ứng dụng vẽ lý tưởng cho người dùng iPad. Giao diện người dùng khiêm tốn với những slider dễ truy cập, cho phép bạn chỉnh nhanh kích thước cọ vẽ/độ đục trong quá trình làm việc. Nó không chỉ giúp bạn tiết kiệm thời gian, mà còn tập trung vào đối tượng vẽ, thay vì bị phân tâm bởi những menu xổ xuống. Như bao ứng dụng vẽ khác, Procreate cũng trang bị công cụ Color Picker dễ sử dụng (có thể tùy chỉnh ô màu theo ý muốn), tùy chọn layer, zoom nhanh, tùy chọn Smudging/Blending, chức năng Undo,… Và nếu bạn muốn chèn chữ vào tác phẩm, thì xin thông báo tin mừng là phiên bản Procreate mới nhất sẽ có công cụ Text, đáp ứng mong đợi bấy lâu nay của người dùng. Procreate có 136 cọ vẽ mặc định, cùng với hơn 50 xác lập tùy biến cho từng cọ vẽ. Với ứng dụng vẽ mạnh mẽ, trực quan như Procreate, bạn có thể tạo tác phẩm nghệ thuật hoành tráng chỉ trong tích tắc trên iPad. Link tải tại: https://itunes.apple.com/app/procreate/id425073498?mt=8 3. Adobe Illustrator Draw Adobe Illustrator Draw là sketchbook kỹ thuật số, nơi bạn thỏa sức phô diễn tài nghệ vẽ tranh mọi lúc mọi nơi. Là “chị em họ” của Illustrator CC, ứng dụng vẽ dành cho iPad này sở hữu giao diện người dùng đơn giản, chuyên dùng cho phác thảo ý tưởng và concept dưới dạng vector. Adobe Illustrator Draw cung cấp tính năng đa dạng, bao gồm công cụ vẽ vector trên lớp riêng, khả năng đồng bộ hóa với Adobe Creative Cloud. Nhờ tính năng đồng bộ hóa, bạn có thể download file tương thích Adobe Illustrator và làm việc với chúng. Adobe Illustrator Draw cho phép bạn dựng đường thẳng, vẽ hình, đổi tên lớp, lấy hình ảnh từ Adobe Capture CC, ánh xạ hình ảnh lên mặt phẳng phối cảnh,… Link tải tại: https://itunes.apple.com/us/app/adobe-illustrator-draw-scalable/id911156590?mt=8 4. Affinity Designer for iPad Affinity Designer for iPad được phát triển dựa trên phiên bản PC và tối ưu hóa cho iOS, kể cả hỗ trợ 3D Touch và Apple Pencil. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ canvas khổ lớn nhiều lớp và tính năng zoom đến… 1.000.000%. Affinity Designer for iPad là chọn lựa lý tưởng cho vẽ tranh truyền thống và kỹ thuật số, vì nó hỗ trợ cả CMYK lẫn PGB, cũng như tích hợp thư viện màu Pantone và hơn 100 cọ vẽ các loại như Paint, Pencil, Ink, Pastel và Gouache. Bạn có thể xuất file dưới dạng JPG, PNG, PDF và SVG. Link tải tại: https://itunes.apple.com/us/app/affinity-designer/id1274090551?ign-mpt=uo%3D4&mt=8 5. ArtRage ArtRage phiên bản iPad cung cấp nhiều tùy chọn canvas và giấy chẳng khác gì phiên bản PC và Mac, cộng với bộ sưu tập cọ vẽ đồ sộ, bao gồm Pencil, Crayon, Roller và Pastel. Để sáng tạo nghệ thuật trên iPad, bạn có thể vẽ trực tiếp lên màn hình, hoặc chấm màu bằng công cụ này, rồi làm mờ (nhòe) nó bằng công cụ khác. Cọ vẽ Watercolour tích hợp sẵn trong ArtRage có khả năng tạo một số hiệu ứng ấn tượng, đẹp mắt. Sau khi đã làm quen với giao diện người dùng, bạn có thể thay đổi dễ dàng kích thước cọ vẽ, chọn màu, làm việc với lớp, hòa trộn các thành phần vào nhau. ArtRage là ứng dụng vẽ cực kỳ linh hoạt và sáng giá trên iPad, ngoại trừ nhược điểm đáng tiếc là tình trạng lag thấy rõ khi bạn di chuyển và định tỷ lệ tác phẩm. Link tải tại: https://itunes.apple.com/us/app/artrage/id391432693?mt=8 6. iPastels Bạn đam mê vẽ tranh phấn màu và chì than, nhưng không muốn tay chân lấm lem, thì hãy tìm đến iPastels – ứng dụng kỹ thuật số được làm ra để mô phỏng hiệu ứng phấn màu, và nó làm tốt công việc này đến mức đáng kinh ngạc. Với iPastels, bạn có thể phối màu bằng tay trên màn hình máy tính bảng mà có cảm giác như đang thực hiện trên giấy. iPastels sở hữu nhiều điểm cộng đáng chú ý, trong đó có tính năng chỉnh sửa nhanh sai sót. Điềm trừ duy nhất là bạn phải dừng tay khi muốn điều chỉnh áp lực và kích thước công cụ vẽ. iPastels đáng cho bạn cân nhắc lựa chọn nếu muốn
Hầu hết artwork của những họa sĩ vẽ minh họa hàng đầu đều truyền tải câu chuyện giàu ý nghĩa đến người xem. Bài viết dưới đây sẽ tiết lộ 18 bí quyết kể chuyện tuyệt vời của họ thông qua artwork. Bí quyết 1: Nhìn xa hơn Trong quá trình vẽ bìa sách hoặc tranh minh họa cho bài báo, chúng ta đôi khi chỉ chú trọng vào miêu tả khoảnh khắc cao trào trong câu chuyện sao cho hiệu quả, kịch tính hơn. Bây giờ, không dừng lại ở đó, chúng ta cố gắng khám phá những nét tinh tế ẩn giấu trong câu chuyện, rồi đi sâu khai thác chúng trong artwork. Chúng ta quyết định lồng những biểu tượng và chi tiết quan trọng đối với câu chuyện vào khung cảnh tĩnh lặng trong artwork. Bí quyết 2: Nhìn từ góc độ khác Chúng ta cần thử thách bản thân bằng cách nhìn mối tương tác giữa các sự vật từ góc độ khác. Trong quá trình phác thảo, chúng ta cần vẽ tối thiểu ba bản, xác định bố cục tối ưu cho chúng, rồi biến chúng thành bản thảo hoàn chỉnh. Andrea Rossi (USA) Bí quyết 3: Tạo cảm xúc Do cần hạn chế vẽ chi tiết đến mức tối thiểu, chúng ta cần áp dụng kỹ thuật khác để tạo cảm xúc và bầu không khí cho artwork. Chúng ta luôn vẽ thu nhỏ nhân vật và không điểm xuyết chi tiết trên khuôn mặt. Do đó, muốn phản ánh cảm xúc nhân vật, chúng ta phải cường điệu cử chỉ, hành động của anh ta. Nhân vật chạy nhảy tung tăng trên giấy sẽ giúp tăng thêm phần sinh động, vui nhộn cho artwork. Charlotte Trounce (UK) Bí quyết 4: Gây bất ngờ ngoài dự đoán Chúng ta gây bất ngờ ngoài dự đoán cho người xem bằng cách trình bày những điều tưởng nghịch lý nhưng hóa ra là chân lý, những vật tưởng đặt sai chỗ nhưng hóa ra đúng chỗ, những tình huống khó tin nhưng có thật,… Giây phút người xem bất ngờ trước điều trái với quan niệm bấy lâu nay cũng chính là lúc chúng ta đánh thức sự quan tâm và trí tưởng tượng của họ. Craig Frazier (USA) Bí quyết 5: Lồng câu chuyện vào hành động Chúng ta vẽ nhân vật sắp, đang và vừa thực hiện xong hành động. Hành động là thành phần quan trọng thứ hai sau nhân vật. Những thành phần khác như xô nước hoặc cái cưa chỉ đóng vai trò hỗ trợ. Sau cùng, chúng ta vẽ môi trường xung quanh như cây cối chẳng hạn. Chúng ta sử dụng màu sắc giản dị nếu thích đồ họa đơn giản. Những gì chúng ta vẽ phải là manh mối giúp nắm bắt toàn bộ câu chuyện và thông điệp. Nghĩa vụ của người xem là gắn kết mọi thứ với nhau và giải câu đố. Craig Frazier (USA) Bí quyết 6: Minh họa thông điệp Chúng ta lấy kể chuyện làm công cụ minh họa thông điệp. Chúng ta cố gắng miêu tả khoảnh khắc “đắt giá”, kích thích trí tưởng tượng của người xem. Chúng ta kể chuyện về những điều bình dị trong cuộc sống. Chúng ta muốn cho người xem khoảnh khắc được hóa thân vào nhân vật. Đây là điểm khác biệt giữa vẽ tranh với vẽ minh họa câu chuyện. Craig Frazier (USA) Bí quyết 7: Kể câu chuyện đáng để khám phá Thách thức lớn nhất là bảo đảm tạo hình đáng để khám phá và chiêm ngưỡng thay vì những hình chỉ đẹp đơn thuần. Chúng ta cần cung cấp đầy đủ những thành phần cần thiết như cảm xúc, background, hình ảnh tượng trưng,… Ed J Brown (UK) Bí quyết 8: Lấy nhân vật làm trung tâm Lấy nhân vật chính diện/phản diện làm trung tâm. Cân nhắc những chỗ có thể lồng ghép chi tiết, chủ đề và cảm xúc. Chúng chứa hàm ý sâu xa hay rõ ràng là tùy thuộc vào chúng ta. Chúng ta có thể ghép chữ hoặc hình ảnh tượng trưng vào background. Bảo đảm nhân vật trung tâm và tất cả chi tiết kể trên đều hòa quyện nhuần nhuyễn vào background. Bí quyết 9: Gây thắc mắc Ảnh bìa album Alone in the Ark chứa đựng câu chuyện mơ hồ, khiến người xem thắc mắc không biết nó mang giai điệp vui tươi hay buồn bã. Người đàn ông hy vọng được máy bay đến cứu hay đang lẩn trốn nó? Anh ta từ đâu đến? Tại sao anh ta ngâm mình trong nước? Anh ta có thích sống hòa mình vào thiên nhiên hay không? Anh ta có sắp bị chết đuối hay không? Bí quyết 10: Tạo điểm nhấn Chúng ta cần nắm vững kỹ thuật tạo điểm nhấn trong quá trình xây dựng bố cục. Ví dụ, nếu chúng ta vẽ artwork không có điểm nhấn, khán giả chỉ lướt mắt xem qua một lượt rồi thôi. Còn như chúng ta lồng điểm nhấn vào artwork, nó khiến khán giả phải dừng lại để nghiền ngẫm, suy đoán,… Owen Davey (UK) Bí quyết 11: Phản ánh câu chuyện qua bố cục Bố cục thật sự rất quan trọng, bất kể chúng ta thực hiện dự án gì. Chúng ta thường sử dụng nó để phản ánh nội dung câu chuyện. Ví dụ, trong sách Laika có trang kể về nỗi cô đơn của một chú chó. Trong quá trình xây dựng bố cục, chúng ta dồn hết hình ảnh về một góc, càng cách xa chú chó Laika càng tốt. Chú chó cô đơn theo đúng nghĩa đen giữa không gian bao quanh, trông thật đáng thương làm sao. Owen Davey (UK) Bí quyết 12: Tạo mảng sáng tối hút mắt Ý tưởng là quan trọng nhất,
CMA luôn nỗ lực tạo ra các hoạt động thú vị và mang lại nhiều lợi ích nhất cho học viên, tiêu biểu là Hunted Project (Kỳ sáng tác nhóm) được diễn ra hàng năm. Đây là một môn học đặc biệt giúp học viên rèn luyện và phát triển kỹ năng quản lý dự án – nhân sự – thời gian để tạo ra các sản phẩm mang tính thực tế cao, đáp ứng được yêu cầu của khách hàng và được thị trường chấp nhận. Tại hội trường của CMA sáng nay ngày 9/7/2019 đã diễn ra buổi khởi động Hunted Project 2019 và có sự tham gia của đại diện YAN Digital – Công ty truyền thông giải trí hàng đầu tại Việt Nam, cùng với hơn 100 bạn học viên ở các ngành học thuộc hệ chuyên nghiệp tại CMA như Họa sĩ vẽ truyện tranh, Họa sĩ kể chuyện ngành hoạt hình và Digital Painting. Các bạn học viên đã rất hào hứng khi hiểu được mục tiêu và tầm quan trọng của kỳ Sáng tác nhóm Hunted Project này, đồng thời được chia sẻ về cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn tại YAN Digital và những hướng đi mà mình có thể lựa chọn trong tương lai. Nhờ những hoạt động như Hunted Project 2019, các bạn học viên sẽ có cơ hội thể hiện khả năng của mình, và rất nhiều bạn đã được các doanh nghiệp đối tác của CMA “để ý”, tạo ra cơ hội việc làm ngay khi vẫn đang còn rèn luyện tại CMA.
Thời hạn đăng ký dự thi: 20/6/2019 – 20/9/2019. Tạp chí văn học online Eyelands (http://www.eyelands.gr) phối hợp với xuất bản Strange Days Books tổ chức cuộc thi này. Tất cả tác phẩm lọt vào vòng trong sẽ được đăng bằng tiếng Anh và Hy Lạp trên website Eyelands, mang đi trưng bày tại Sand Festival 2020, và phát hành dưới dạng sách tuyển tập. Giám khảo: Gregory Papadoyiannis. THỂ LỆ – Cuộc thi dành cho tất cả các đối tượng. – Chủ đề cuộc thi năm nay: tự do. – Tác phẩm dự thi phải là truyện tranh đen trắng, không giới hạn thể loại, độ phân giải tối đa không quá 1280 x 650 pixel. – Tác phẩm dự thi phải là câu chuyện hoàn chỉnh dưới định dạng file JPG, dài tối đa 8 trang, phân khung tùy ý, nhưng không vượt quá 1280 x 650 pixel. Ban tổ chức sẽ liên hệ với thí sinh nếu cần độ phân giải cao hơn. – Tác phẩm dự thi phải là sáng tác mới bằng tiếng Anh, chưa từng được phát hành hoặc đăng trên bất kỳ tạp chí nào. – Đây là cuộc thi quốc tế, nên không giới hạn quốc tịch, nhưng thí sinh phải đủ 16 tuổi (tính đến ngày 20/5/2019) mới được phép dự thi. Thí sinh dưới 16 tuổi muốn tham gia phải có sự đồng ý của phụ huynh. – Giám khảo, biên tập viên, hoặc nhân viên của Eyelands không được quyền tham gia cuộc thi này. – Tác phẩm dự thi phải được gởi bằng đường điện tử (xem bên dưới). – Danh sách người chiến thắng sẽ được công bố vào ngày 10/11/2019. – Bản quyền tác phẩm thuộc về thí sinh. – Bằng việc chấp nhận giải thưởng, thí sinh đồng ý cho Eyelands đăng tác phẩm trên website http://www.eyelands.gr và đưa vào sách tuyển tập. Nhà xuất bản Strange Days cũng được quyền in thành sách tác phẩm của người thắng cuộc và những tác phẩm lọt vào vòng trong, rồi phát hành chúng. – Một thí sinh có thể nộp bao nhiêu tác phẩm cũng được, miễn là đóng đủ lệ phí cho từng tác phẩm; tuy nhiên, chỉ một tác phẩm được chọn đưa vào vòng trong mà thôi. – Thí sinh được phép nộp tác phẩm tham gia nhiều cuộc thi cùng một lúc, nhưng phải thông báo cho Ban tổ chức biết nếu tác phẩm đạt giải thưởng, và tác phẩm đó sẽ bị rút khỏi cuộc thi. – Thí sinh có thể tự nguyện yêu cầu rút tác phẩm khỏi cuộc thi bằng email. – Thí sinh vẫn giữ bản quyền, nhưng phải cho phép Ban tổ chức phát hành độc quyền tác phẩm trong ngắn hạn. – Thí sinh rút lui khỏi cuộc thi (vì bất cứ lý do gì) sẽ không được hoàn phí. – Thí sinh có thể bị tước quyền tham gia nếu vi phạm quy định và thể lệ cuộc thi. Ban tổ chức chấp nhận các chỉnh sửa trong tác phẩm dự thi trong thời hạn từ 20/9/2019 đến 10/10/2019. GIẢI THƯỞNG – Thí sinh chiến thắng cuộc thi sẽ được tặng chuyến du lịch 7 ngày với giá ưu đãi 50% (không bắt buộc) tại resort Three Rock. – Ngoài ra, thí sinh còn được cấp giấy chứng nhận, nhận quà tặng bằng gốm sứ thủ công Hy Lạp (từ bộ sưu tập Artifacts Clayart, chế tác riêng cho cuộc thi này) và bản copy tuyển tập tác phẩm đạt giải thưởng. – Tất cả tác phẩm lọt vào vòng trong sẽ được Strange Days phát hành dưới dạng tuyển tập và đưa lên website http://www.amazon.com (1/2020). – Tất cả thí sinh có tác phẩm lọt vào vòng trong cũng sẽ được tặng bản copy sách tuyển tập. – Tất cả thí sinh có tác phẩm lọt vào vòng trong sẽ được hưởng ưu đãi đặc biệt trong trường hợp nộp tác phẩm dự thi Eyelands Book Awards 2020. ĐĂNG KÝ DỰ THI VÀ ĐÓNG PHÍ – Đóng phí dự thi thông qua Paypal – Xem banner trên trang chủ Eyelands. – Nhấp nút Buy Now. Điền ECC vào phần miêu tả. – Phí dự thi: 5 euro. – Thí sinh có thể chọn đóng phí dự thi thông qua chuyển khoản ngân hàng. Xin vui lòng cung cấp thêm thông tin nếu chọn hình thức thanh toán này. – Sau khi đóng phí xong, thí sinh gởi e-mail kèm theo tác phẩm dưới định dạng DOC/DOCX đến: eyelandsmag@gmail.com hoặc strangedaysbooks@gmail.com – Trên dòng tiêu đề, ghi Comic Contest hoặc ECC. Trong vòng 3 – 4 ngày kể từ ngày nhận email, Ban tổ chức sẽ gởi email xác nhận đã nhận tác phẩm dự thi. – Không chấp nhận tác phẩm gởi qua đường bưu điện. – Thí sinh ghi rõ tên và địa chỉ trong phần nội dung email. Đường link, trang web, và blog của Eyelands: http://www.eyelands.gr http://www.eyelands.gr/english section & https://eyelandscontes.wordpress.com STRANGE DAYS BOOKS http://www.paraxenesmeres.gr (tiếng Hy Lạp) http://www.strangedaysbooks.gr (tiếng Anh) THREE ROCK STUDIO https://3rockstudio.wordpress.com/ JUDGE / GREGORY PAPADOYIANNIS https://gregorypapadoyiannis.wordpress.com/ * Nguồn: eyelands.gr * Biên dịch: Comic Media Academy
Bạn muốn sáng tác lúc rảnh rỗi hoặc trong giờ nghỉ giải lao, nhưng không biết tìm nguồn cảm hứng từ đâu. Web comic là cách tuyệt vời để giúp bạn lấy cảm hứng sáng tạo. Web comic có nhiều trên mạng, và bạn có thể truy cập chúng dễ dàng, miễn phí. Bài viết dưới đây đề cử 14 web comic hay, đáng để bạn khám phá. Những nhân vật hư cấu nổi tiếng thế giới như Batman, Superman, Spider-Man,… đều xuất thân từ truyện tranh, và đi sâu vào lòng bao thế hệ độc giả tới mức ngành công nghiệp truyện tranh giấy vẫn phát triển bất chấp sự bùng nổ của Internet. 1. Nedroid Nedroid là web comic của họa sĩ Anthony Clark, phát hành từ năm 2006 đến nay. Anh sáng tác nhiều truyện tranh khác nhau, nhưng chỉ thật sự được nhiều người biết đến qua series truyện tranh với nhân vật chính Beartato là sinh vật lai giữa khoai tây và gấu. 2. Moonbeard Họa sĩ vẽ minh họa người New Zealand tự ví mình là “người yêu mèo, thích uống cà phê, và ghiền truyện tranh.” Anh là tác giả của web comic Moonbeard – tác phẩm mang màu sắc siêu thực, chứa đựng nhiều tình tiết bất ngờ, khó đoán. Bạn có thể tìm đọc tác phẩm của anh trên Instagram (https://www.instagram.com/squireseses/). 3. Webcomic NameWebcomic Name ra mắt lần đầu tiên vào tháng 7/2016, rồi nhanh chóng được dựng thành phim. Đây là tác phẩm của họa sĩ người Anh Alex Norris, luôn khiến người xem thích thú bằng hình ảnh đậm chất trẻ thơ, nhân vật ngộ nghĩnh, tính hài hước giản dị, và câu nói “oh no” làm nên thương hiệu Webcomic Name. Một tác phẩm tuy chưa thật sự hay lắm, nhưng nên đọc ít nhất một lần trong đời. 4. Bird Boy Bird Boy của Anne Szabla xoay quanh câu chuyện về Bali, một cậu bé 10 tuổi người dân tộc Nuru luôn khao khát chứng tỏ bản thân với bộ lạc của mình. Sau khi bị cấm tham gia nghi lễ trưởng thành, cậu tình cờ lượm được thanh kiếm huyền thoại, rồi lạc bước đến vùng đất đầy cạm bẫy của những vị thần và ngăn nó rơi vào tay kẻ xấu. Câu chuyện được Darkhorse Comics chọn chuyển thể thành tiểu thuyết hình ảnh Bird Boy Volume 1: The Sword of Mali Mani và Bird Boy Volume 2: The Liminal Wood. 5. Hark! A Vagrant Họa sĩ truyện tranh người Canada Kate Beaton không chỉ am hiểu lịch sử và con người mà còn có biệt tài kể chuyện bằng hình ảnh (visual storytelling). Webcomic hoàn toàn được Kate sáng tác trong giờ giải lao bằng ứng dụng MS Paint. Những nhân vật lịch sử Châu Âu từ James Joyce đến Ada Lovelace được vẽ theo phong cách biếm họa mới lạ, đơn giản, góp phần tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho Hark! A Vagrant, cũng như mang lại cho tác giả nhiều giải thưởng. Tác phẩm đáng tìm đọc mặc dù không còn được tác giả viết tiếp nữa. 6. Necropolis Được Jake Wyatt sáng tác dưới sự hỗ trợ của Kathryn Wyatt, web comic thuộc thể loại fantasy kể câu chuyện về hành trình báo thù của một cô gái. Web comic chiếm được cảm tình của nhiều độc giả nhờ hình ảnh đẹp mắt, cốt truyện hấp dẫn. Image Comics dự định phát hành phiên bản giấy khi câu chuyện kết thúc (nhưng chưa biết khi nào). 7. The Sad Ghost Club Web comic gây sốt trên mạng Sad Ghost Club lấy bối cảnh câu lạc bộ dành cho người đau khổ, cô đơn, không muốn gia nhập câu lạc bộ nào khác; xoay quanh những vấn đề mà nhiều hồn ma gặp phải. Mỗi câu chuyện về con ma cô đơn được bộ đôi họa sĩ truyện tranh Lize Meddings và Laura Jayne Cox sáng tác theo phong cách mới mẻ, độc đáo, bảo đảm mang lại tiếng cười cho bạn suốt từ đầu đến cuối truyện, và hiểu ra mình không phải là người duy nhất chịu cảnh cô đơn trên thế gian này. 8. Oglaf Web comic 18+ không dành cho người yếu tim, kể về vương quốc giả tưởng thời Trung cổ. Những câu chuyện ngắn hài hước, những hình minh họa đầy cảm hứng được khắc họa sinh động, đầy sức sống qua ngòi bút của Trudy Cooper và Doug Bayne. Nhờ đừng để sếp bắt quả tang bạn đọc nó nhé! 9. The Order of the Stick Nếu bạn đam mê thể loại game nhập vai hoặc thích đắm mình vào thế giới của những câu chuyện giả tưởng thời Trung cổ, thì đây là web comic dành cho bạn. The Order of the Stick mang đậm chất châm biếm tinh tế, độc đáo của họa sĩ Rich Burlew về con người thời hiện đại. 10. Botched Spot Ra mắt từ năm 2008, Botched Spot của James Hornsby phản ánh thế giới của võ sĩ đấu vật chuyên nghiệp Olav Orlav và Rad Bad DeBone qua góc nhìn hài hước, châm biếm. Đây là một trong những web comic mà ai cũng có thể thưởng thức, bất kể có yêu thích môn đấu vật hay không. 11. Deathbulge Ban đầu, họa sĩ Dan sáng tác Deathbulge dưới dạng series truyện tranh kể về ban nhạc death metal, nhưng thấy quá gò bó, nên quyết định chuyển sang vẽ theo cảm hứng. Sự thay đổi này dường như có tác dụng khi web comic trở thành truyện gối đầu giường của fan. Mỗi tập phát hành đều hứa hẹn đem đến những điều mới lạ, hấp dẫn cho người xem. 12. Scary Go Round Scary Go Round là nơi quy tụ những web comic của John Allison. Các câu chuyện tuy khác nhau, nhưng
Cuộc thi truyện tranh là cơ hội tuyệt vời cho sinh viên các trường mỹ thuật so tài sáng tạo với nhau. Bài viết dưới đây tổng hợp những cuộc thi truyện tranh uy tín trên thế giới, đang và sẽ diễn ra trong năm 2019. 1. Cuộc thi truyện tranh học đường Châu Âu (EUROPEAN COMIC SCHOOLS CONTEST ) – Cuộc thi do tập đoàn Celsys tổ chức, dành cho đối tượng sinh viên học vẽ minh họa, kỹ thuật số, truyện tranh, và manga tại các trường mỹ thuật ở Châu Âu. Sinh viên mỗi trường có thể nộp dự án tham gia cuộc thi và giành nhiều giải thưởng hấp dẫn. – Mỗi dự án sẽ được độc giả bình chọn trước tiên. Sau đó, mangaka Ken Niimura và họa sĩ Nhật Bản Yoshiyasu Tamura sẽ đánh giá và trao giải. – Cuộc thi bao gồm hai hạng mục: truyện tranh ngắn (one-shot) và tranh minh họa. Mỗi hạng mục có bình chọn và giải thưởng riêng. – Mỗi thí sinh có thể tham gia cả hai hạng mục, nhưng chỉ được phép giành giải thưởng ở một hạng mục mà thôi. – Chủ đề “ Bạn thân ” cho cả hai hạng mục. – Truyện tranh ngắn (one-shot): Màu hoặc trắng đen, 8 – 16 trang, bao gồm cả trang bìa: – Tranh minh họa: Màu, bản gốc. – Phong cách: Tự do. – Công cụ vẽ: Tự do (truyền thống hoặc kỹ thuật số). Thí sinh có thể download phiên bản miễn phí 6 tháng Clip Studio Paint Ex tại https://jp.surveymonkey.com/r/comiccontest. – Kích thước: Rộng tối thiểu 800 px. – Hướng đọc: Tùy ý. – Đối tượng độc giả: Phù hợp cho mọi lứa tuổi. – Ngôn ngữ: Không bắt buộc – nếu muốn sáng tác bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, bạn tạo phiên bản riêng cho từng ngôn ngữ. – Khác: Bạn cần thêm ảnh đại diện (600 x 600 px) vào file dự án. Bạn có thể lấy một trang dự án làm ảnh đại diện nếu muốn.tại Cách tham gia: – Giáo viên tại trường bạn đang học cần cung cấp thông tin cho ban tổ chức cuộc thi theo địa chỉ sau: frederic@toutlemondeprod.com. Thông tin bao gồm: + Tên quốc gia: + Tên trường: + Tên giáo viên chủ nhiệm: + Địa chỉ e-mail của trường: + Số điện thoại: + Địa chỉ website của trường: – Trên dòng tiêu đề e-mail, ghi rõ, “European comic schools contest” Registration (Đăng ký tham gia cuộc thi truyện tranh học đường Châu Âu). – Sau khi tạo xong profile, ban tổ chức sẽ hồi âm bằng e-mail cho giáo viên của bạn, trong e-mail hướng dẫn chi tiết thủ tục nộp tác phẩm dự thi trên Mangadraft. – Để nộp tác phẩm dự thi trên Mangadraft, thí sinh cần đăng ký trên mangadraft.com, và cung cấp mã trường (thông tin này do giáo viên chủ nhiệm cung cấp).Điều kiện và thể lệ dự thi + Cuộc thi dành cho sinh viên học vẽ minh họa, kỹ thuật số, và truyện tranh tại các trường mỹ thuật ở Châu Âu. + Giáo viên nhà trường cần đăng ký tham gia. + Tác phẩm dự thi phải là bản gốc, phù hợp cho mọi lứa tuổi. + Mỗi thí sinh có thể nộp nhiều tác phẩm dự thi. + Những tác phẩm đã được đăng trên tạp chí thương mại hoặc đoạt giải thưởng của cuộc thi khác đều được coi là không hợp lệ. Tác phẩm dự thi không được phép nộp nhiều nơi cùng một lúc. + Thí sinh nhỏ tuổi cần tham gia dưới sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ. + Tác phẩm đoạt giải thưởng có thể được Celsys và nhà tài trợ khác sử dụng vào mục đích quảng cáo. + Tác phẩm đoạt giải thưởng phải là bản gốc, độ phân giải cao. (Trong trường hợp vẽ bằng công cụ truyền thống, ảnh scan phải có độ phân giải 350 dpi trở lên). + Tác phẩm dự thi có thể được dịch sang nhiều thứ tiếng khác nhau. Sau đây là những tác phẩm không đủ điều kiện dự thi + Tác phẩm sẽ không được xét duyệt nếu không được nộp theo đúng thể lệ đã nêu. + Tác phẩm xâm phạm quyền riêng tư của người khác. + Tác phẩm vi phạm bản quyền của bên thứ ba. + Tác phẩm trái với thuần phong mỹ tục. + Ngoài ra, trong quá trình xét duyệt, ban tổ chức có thể loại tác phẩm ra khỏi cuộc thi. Mọi thắc mắc liên quan đến tác phẩm bị loại sẽ không được giải đáp. Để nhận giải thưởng, người chiến thắng xin vui lòng cung cấp thông tin sau – Họ tên, tài khoản ngân hàng, địa chỉ, số điện thoại, và địa chỉ e-mail. Thông tin cung cấp sẽ được bảo mật theo chính sách quyền riêng tư của ban tổ chức (Celsys). Hình thức bình chọn – Đối với từng hạng mục của cuộc thi, độc giả sẽ là người bình chọn đầu tiên những tác phẩm mình ưu thích. Vòng bình chọn này sẽ hé lộ người đứng đầu danh sách bình chọn. – Kế đến là vòng bình chọn của ban giám khảo. Mỗi giám khảo sẽ bình chọn top 3 và công bố người chiến thắng cuối cùng ở cả hai hạng mục. – Ban giám khảo gồm có: mangaka Ken Niimura và họa sĩ Nhật Bản Yoshiyasu Tamura. Ken Niimura ( www.niimuraweb.com ) – Họa sĩ minh họa, họa sĩ hoạt hình. Năm 2019, tiểu thuyết hình ảnh của anh I Kill Giants được chuyển thể thành phim live-action. Yoshiyasu Tamura ( www.tamurayoshiyasu.com ) Họa sĩ manga, họa sĩ minh họa. Nhà tổ chức triển lãm, hội thảo manga/tranh minh họa tại các sự kiện và trường học trên khắp thế giới. 2. Cuộc
2018 là năm đáng nhớ đối với truyện tranh. Họa sĩ không còn vẽ truyện tranh theo chuẩn mực truyền thống như năm 2017. Thay vào đó, họ chuyển sang sáng tác tự do, thách thức mọi giá trị cảm xúc, khiến độc giả xem mãi không biết chán. Một số được làm lại hay hơn bản gốc; số khác tuy là tác phẩm mới ra mắt, nhưng đi vào lòng người và nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của độc giả – chúng là minh chứng cho nhận xét: Truyện tranh là một trong những phương tiện giúp thoát ly thực tại hiệu quả nhất. Tham khảo: Khóa vẽ truyện tranh chuyên nghiệp tại CMA Khóa vẽ truyện tranh cấp tốc tại CMA Truyện tranh Amazing Spider-Man (Marvel Comics) Ngày phát hành: 11/7 Phiên bản làm lại của Amazing Spider-Man tuy vẫn gắn liền với câu nói bất hủ, “Sức mạnh lớn lao luôn đi kèm với trách nhiệm lớn lao” (With great power comes great responsibility), nhưng nó được đánh giá hay hơn bản gốc. Spider-Man vẫn giữ nguyên diện mạo quen thuộc, hút mắt người xem nhờ tài nghệ sáng tác của Nick Spencer (Secret Empire), thiết kế nhân vật của Ryan Ottley (Invincible), đi nét của Cliff Rathburn, tô màu của Laura Martin. Amazing Spider-Man là một trong những tác phẩm hay nên đọc ít nhất một lần trong đời. Black Panther (Marvel Comics) Ngày phát hành: 23/5 Trong Black Panther (Báo đen), qua ngòi bút tài hoa xuất chúng của tác giả Ta-Nehisi Coates, Wakanda không còn mang dáng dấp như Ragnarok trong tác phẩm A Nation Under Our Feet và Avengers Of The New World, mà trở thành đế chế liên thiên hà. Tuy series pha đậm chất hành động khoa học viễn tưởng (sci-fi) và mang tính cách điệu hóa cao độ, song vẫn gần gũi, gây phấn khích cho độc giả. Nếu chủ đề ẩn chứa trong series và lối chơi chữ độc đáo của Coates chưa đủ làm bạn ngạc nhiên, bạn vẫn sẽ kinh ngạc trước cách họa sĩ Daniel Acuna sử dụng đồ họa và màu sắc để khắc họa khung cảnh vũ trụ. Câu chuyện quá hay đến nổi ai cũng muốn gặp Panther “bằng xương bằng thịt” ngoài đời thực. Crowded (Image Comics) Ngày phát hành: 15/8 Series truyện tranh Crowded từng được dựng thành phim trước khi ra mắt tập đầu tiên. Crowded xoay quanh câu chuyện về Charlotte “Charlie” Ellison. Cô là người có địa vị xã hội, lẽ ra tận hưởng cuộc sống bình yên như bao người khác nếu như không đột nhiên trở thành mục tiêu của một âm mưu ám sát. Cô thuê Vita làm vệ sĩ, và cặp đôi kỳ lạ này trải qua chuỗi ngày chạy trốn sự truy đuổi ráo riết của đám sát thủ. Series mang màu sắc cyberpunk của Christopher Sebela, Ro Stein (Captain Marvel), Ted Brandt (Captain Marvel), và Triona Farrell (Runaways, Mech Cadet Yu) đem đến cho độc giả nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Eternity Girl (DC Comics) Ngày phát hành: 14/3 – 4/12 Eternity Girl chứa đựng câu chuyện sâu sắc về bi kịch cuộc đời của siêu anh hùng Caroline “Chrysalis” Sharp. Cô trải qua những ngày tháng khủng hoảng, bị trầm cảm nặng, rơi vào tuyệt vọng, bế tắc. Cô đày đọa bản thân, nhiều lần tự sát nhưng đều thất bại, vì sở hữu siêu năng lực bất tử. Tác giả Magdalene Vissagio và họa sĩ Sonny Liew khắc họa thành công nỗi thất vọng tột cùng của cô sau mỗi lần tự tử bất thành. Truyện tranh Heavy Vinyl (Boom! Studios) Ngày phát hành: 24/4 Trước đây lấy tên Hi-Fi Fight Club, series Heavy Vinyl của Carly Usdin và Nina Vakueva kể về cô bé tuổi teen Chris trong những ngày đầu làm việc tại cửa hàng băng đĩa ở thị trấn New Jersey. Cô là fan cuồng nhạc rock, muốn học làm ca sĩ, và thậm chí phải lòng đồng nghiệp. Tuy nhiên, khi chàng ca sĩ ruột của cửa hàng đột nhiên biến mất trước đêm biểu diễn, Chris phát hiện ra cửa hàng băng đĩa thực chất là “bức bình phong” cho câu lạc bộ võ thuật. Usdin và Vakueva không ngại mất thời gian, công sức để tăng sức hấp dẫn cho từng khung hình, hoặc tôn vinh những ca khúc hay như The Miseducation Of Lauryn Hill. (Hết phần 1) Dịch và biên tập từ thrillist.com
Trong Truyện tranh siêu anh hùng ảnh hưởng đến tâm lí người đọc phần 1, độc giả đã có dịp tìm hiểu về một số vấn đề về tâm lí người đọc thông qua truyện tranh siêu anh hùng ( như đoạn trích dưới đây). Ở phần 2 này, người đọc sẽ hiểu vai trò của hai bên chính nghĩa và phản diện tác đông lên tâm lí. “Không chỉ đề cập vấn đề liên quan đến lịch sử và xã hội, truyện tranh siêu anh hùng còn đi sâu phản ánh mối quan hệ cá nhân. Giữa truyện tranh và các vấn đề xã hội có mối quan hệ đa chiều, tác động sâu sắc đến độc giả.” Truyện tranh siêu anh hùng giúp trẻ phát triển kỹ năng đọc, cảm xúc, và đạo đức. Trẻ tôn sùng siêu anh hùng như thần tượng bất chấp những tật xấu của anh ta. Ví dụ, theo tiết lộ trong truyện tranh, Tony Stark là người hám danh, mắc bệnh hoang tưởng, thích tìm đến rượu để giải tỏa nỗi lo lắng, bất an trong lòng, nhưng trẻ không vì thế mà đánh mất đi sự ngưỡng mộ Iron Man. Truyện tranh quả thật có tác động mạnh mẽ đến thái độ và hành vi của độc giả, nhất là độc giả nhỏ tuổi. Chúng ta không khó bắt gặp cảnh các bé trai đóng giả Batman hoặc Superman, chạy lung tung khắp sân, đánh nhau với nhân vật phản diện tưởng tượng để giải cứu thế giới. Trò chơi này đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ trong độ tuổi 2 – 7. Nó giúp trẻ trau dồi ngôn ngữ, phát triển kỹ năng tư duy, và biểu đạt cảm xúc. Siêu anh hùng và nhân vật phản diện cho trẻ cái nhìn đa chiều về một sự việc, nhận thức hậu quả của hành động; còn đọc truyện tranh giúp trẻ trau dồi vốn từ vựng cảm xúc. Truyện tranh siêu anh hùng thường đặt ra những tình huống khó xử, tạo cơ hội cho trẻ nâng cao hiểu biết về thế giới xung quanh, cũng như khả năng phân tích tình huống. Trẻ có khuynh hướng hóa thân thành siêu anh hùng trong nỗ lực kiểm soát hoặc “chinh phục” thế giới. Năm 1977, nhà tâm lý học Albert Bandura đề xuất học thuyết học tập xã hội (theory of social learning) dựa trên lập luận rằng trẻ học tập thông qua quan sát và bắt chước thần tượng. Ông kiểm chứng học thuyết của mình bằng thử nghiệm sau: Ông yêu cầu thần tượng của trẻ thực hiện hành vi bạo lực đối với búp bê, rồi bị phạt nặng hoặc không gánh chịu hậu quả nào cả. Sau đó, ông quan sát trẻ có bắt chước hành vi này không. Siêu anh hùng thường đứng trước sự lựa chọn khó khăn giữa đấu tranh hay đầu hàng, và cuối cùng đưa ra quyết định dựa theo sự mách bảo của lương tâm. Những tình huống khó xử rất hay xảy ra trong truyện tranh, chúng ta cho trẻ cơ hội xem thần tượng của mình giải quyết vấn đề như thế nào khi lâm vào tình huống khó xử. Nghiên cứu trước đây cho thấy trẻ trong độ tuổi vị thành niên thường có khuynh hướng bắt chước thần tượng của mình. Trẻ chọn nhân vật phản diện làm hình mẫu để noi theo, vì anh ta có phẩm chất khác với những gì chúng nghĩ về nhân vật phản diện. Những nhân vật phản diện như Joker và Lex Luthor sở dĩ được độc giả yêu thích là vì họ có đầu óc sáng tạo, diễn biến tâm lý phức tạp, và động cơ hành động chính đáng hơn nhân vật chính. Batman có lúc bị coi là vô cảm hơn cả nhân vật phản diện. Điều này lý giải tại sao nhân vật phản anh hùng (anti-hero) ngày càng được yêu thích – nhân vật phản anh hùng tuy mắc nhiều khuyết điểm, nhưng anh ta có khí chất mạnh mẽ, những hành động đáng cho độc giả ngưỡng mộ. Siêu anh hùng hành động vì lợi ích của người khác, nên luôn có người hưởng ứng và đi theo. Batman và Robin, Superman và cư dân thành phố Metropolis là minh chứng sinh động nhất cho điều này. Truyện tranh xoay quanh cách hành xử đáng để độc giả học tập của siêu anh hùng, chẳng hạn như hành động xả thân cứu người; nhấn mạnh cái giá phải trả của việc không giúp người – đánh mất bản thân và thiện cảm trong mắt người khác. Truyện tranh siêu anh hùng từ lâu đóng vai trò phản ánh những biến động xã hội, nên thường có sức tác động mạnh mẽ đến sự phát triển tâm lý của độc giả. Nhân vật được cường điệu đến mức cho độc giả cơ hội học tập những phẩm chất tốt đẹp của siêu anh hùng. CMAVN.
Bạn biết tại sao siêu anh hùng được độc giả tôn sùng không? Vì siêu anh hùng sống theo nguyên tắc “SỨC MẠNH LỚN LAO LUÔN ĐI KÈM VỚI TRÁCH NHIỆM LỚN LAO” ( With great power comes great responsibility). Truyện tranh siêu anh hùng đã đưa nguyên tắc này như một “hơi thở” xuyên suốt, “ám” lên tất cả độc giả hâm mộ. Nguồn gốc và những tác động to lớn Những siêu anh hùng như Batman, Superman, Iron Man,… được nhiều độc giả, bất kể già hay trẻ gái trai, yêu thích và tôn sùng như thần tượng; bằng chứng là trong năm 2012, phim The Avengers (Biệt đội siêu anh hùng) đạt doanh thu phòng vé toàn cầu hơn 1,5 tỷ USD. Khi nghiên cứu tác động tâm lý của truyện tranh siêu anh hùng, chúng ta không thể không xét đến nguồn gốc ra đời và nguyên nhân tại sao truyện tranh siêu anh hùng có sức tác động quá mạnh mẽ đến độc giả. The Glasgow Looking Glass là comic strip đầu tiên được phát hành rộng rãi vào năm 1825. Ấn phẩm xoay quanh những vấn đề thời sự nóng bỏng tại Glasgow, Scốt-len. Khái niệm “siêu anh hùng” (superhero) ra đời vào năm 1917 và trở nên phổ biến trong thập niên 1930 – giai đoạn được coi là thời kỳ hoàng kim của truyện tranh. Truyện tranh thời hiện đại mang màu sắc u ám, tâm lý nhân vật cũng phức tạp hơn. Ngành công nghiệp truyện tranh ngày càng phát triển và đi theo xu hướng thương mại hóa. Từ năm 1938, phần lớn truyện tranh siêu anh hùng phản ánh những biến động xã hội ở Mỹ; nhờ vậy, chúng nhận được nhiều sự quan tâm của độc giả và trở thành một phần không thể thiếu của xã hội Mỹ. Sinh ra trong bối cảnh Chiến tranh thế giới thứ hai, người hùng chống phát xít Captain American của Marvel giữ vai trò giám sát việc thực hiện chính sách đối ngoại của chính phủ Mỹ. Superman của DC tiết lộ bí mật về cuộc chiến ở Nam Tư cũ. Những thay đổi công nghệ trong thế kỷ 21 thể hiện rõ nhất qua sự phát triển của Vũ trụ Điện ảnh Marvel (Marvel Cinematic Universe). Truyện tranh cũng đề cập đến vấn đề đồng tính, nhưng thường dưới góc nhìn mới, cởi mở hơn. Northstar là siêu anh hùng đồng tính công khai của Marvel. Nữ siêu anh hùng quyến rũ Batwoman cũng được tác giả và nhà phát hành tiết lộ là người đồng tính. Wonder Woman có thời là thần tượng của nhiều cô gái trẻ. 2. Mối quan hệ đa chiều giữa truyện tranh- xã hội- độc giả Không chỉ đề cập vấn đề liên quan đến lịch sử và xã hội, truyện tranh siêu anh hùng còn đi sâu phản ánh mối quan hệ cá nhân. Giữa truyện tranh và các vấn đề xã hội có mối quan hệ đa chiều, tác động sâu sắc đến độc giả. Mối liên hệ của truyện tranh và các vấn đề xung quanh liệu có sự liên quan mật thiết với nhau? Tác động đa chiều như thế nào và ảnh hưởng gì đến độc giả? Mời bạn đón xem phần tiếp theo của bài viết ” Tác động của truyện tranh siêu anh hùng đến tâm lý độc giả”. CMAVN dịch và biên tập.
Những ai mê đọc truyện tranh từ nhỏ chắc hẳn cũng yêu thích những câu chuyện về đề tài chiến tranh. Không như những phương tiện truyền thông khác, truyện tranh phản ánh chiến tranh và xung đột qua góc nhìn của người dân – từ ủng hộ cho đến hoài nghi về mục đích và triển vọng của cuộc chiến. ——————————————————————————————————– Trong tâm trí công chúng Mỹ, chiến tranh Việt Nam chứa đựng nhiều điều đáng suy ngẫm. Những điều này được phản ánh rõ trong phim như The Deer Hunter và Apocalypse Now, trong tiểu thuyết ăn khách, và trong hồi ký về hậu quả chiến tranh. Chiến tranh Việt Nam chứa nhiều điều đáng suy ngẫm trong tâm trí người dân Mỹ. Được công chiếu vào ngày 17/9/2017, phim tài liệu The Vietnam War (Chiến tranh Việt Nam) của đạo diễn người Mỹ Ken Burns xoay quanh câu hỏi: Chiến tranh Việt Nam có hao người, tốn của hay không? Nó có triển vọng chiến thắng hay thất bại ngay từ trong trứng nước? Nó để lại bài học và di sản gì? Ai cũng biết chiến tranh Việt Nam được phát động trong nỗ lực ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa cộng sản, nhưng nhiều người quên rằng nó là “vũng lầy” trong thời kỳ chiến tranh lạnh. Truyện tranh là tiếng nói của người dân Lịch sử chiến tranh thường được phản ánh qua những trận đánh lớn dưới góc nhìn của giới tướng lĩnh và chính trị gia cầm quyền. Trong khi đó, truyện tranh Mỹ thường phản ánh thời cuộc và những biến động chính trị qua góc nhìn của người dân. Superman đấu tranh với cái xấu trong thời kỳ Đại suy thoái. Captain American đối đầu với gã phát-xít độc tài Red Skull trong giai đoạn chiến tranh thế giới thứ hai. Tony Stark hóa thân thành Iron Man trong thời kỳ chiến tranh lạnh. X-Men ra đời cùng với phong trào dân quyền. Do đối tượng đọc truyện tranh đa phần là người dân, nên không có gì lạ khi truyện tranh phản ánh tiếng nói của người dân. Truyện tranh trong những năm sau này vẫn tiếp tục phản ánh những sự kiện chính trị qua góc nhìn của người dân, chẳng hạn như phong trào Tea Party (Đảng Trà), sứ mệnh hòa bình thất bại tại Iran,… Theo lời của nhà sử học người Pháp Pierre Nora, “Truyện tranh buộc chúng ta phải đối diện với sự thật lịch sử phũ phàng… bị rơi vào quên lãng trong xã hội hiện đại do thời thế thay đổi.” Nói cách khác, truyện tranh chuyên nghiệp là một hình thức ghi chép lịch sử. Chúng phản ánh chân thật những biến cố lịch sử qua góc nhìn của người dân. Từ người hùng hiếu chiến trở thành thường dân yêu chuộng hòa bình Truyện tranh chuyên nghiệp ra đời trong giai đoạn chiến tranh Việt Nam cũng không khác gì so với trước kia. Chiến tranh Việt Nam, người lính và cựu chiến binh trở về được đưa vào truyện tranh chính thống như The Amazing Spider Man, Iron Man, Punisher, Thor, The X-Men, Daredevil,… Tuy nhiên, hình ảnh người lính thay đổi rất nhiều theo diễn biến của chiến tranh. Truyện tranh trước năm 1968 đi theo xu hướng ủng hộ chiến tranh. Các câu chuyện xoay quanh trận chiến giữa người hùng Mỹ với Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam và bộ đội Bắc Việt. Chúng gợi nhớ đến truyện tranh thời Thế chiến thứ hai, nơi người tốt, kẻ xấu được phân định rõ ràng. Có sự phân định rõ ràng giữ “Nam” và “Bắc” Việt Nam trong truyện tranh trước giai đoạn 1968- thể hiện thái độ ủng hộ chiến tranh của truyện tranh Mỹ. Tuy nhiên, khi phong trào phản chiến bắt đầu bùng nổ và dư luận đổi chiều về chiến tranh Việt Nam, truyện tranh chuyển sang đề cập dư chấn chiến tranh. Các câu chuyện thường kể về những cựu chiến binh trở về từ chiến tranh Việt Nam, chật vật trở lại với cuộc sống đời thường, bị ám ảnh khủng khiếp bởi chiến tranh, xót thương cho người bị bỏ lại tại chiến trường. Sự chuyển biến từ người hùng hiếu chiến thành thường dân yêu chuộng hòa bình đã tạo nên xu hướng trong phim Hollywood về đề tài chiến tranh. Không có “siêu nhân” trong The ‘Nam Được sáng tác bởi cựu chiến binh Mỹ Doug Murray và Larry Hama, bộ truyện The ‘Nam (1986 – 1993) của Marvel Comics phản ánh khả năng vừa kể chuyện quá khứ, vừa đề cập vấn chính trị hiện tại. Các câu chuyện dung hòa giữa chủ nghĩa yêu nước cực đoan với chủ nghĩa hoài nghi thời hậu chiến. Mỗi tập truyện được kể theo trình tự thời gian từ 1966 đến 1972 qua góc nhìn của một người lính tên là Ed Marks. Trong phần giới thiệu tập 1, Hama viết, “Cứ mỗi tháng trôi qua trong thế giới thật là một tháng trôi qua trong truyện tranh… Những con người bình thường bị bệnh tật hành hạ. Những con người thật, không phải người hùng hoặc siêu nhân.” The ‘Nam dài 84 tập, đan xen những biến cố lịch sử như cuộc tổng tấn công Tết Mậu Thân 1968 với những câu chuyện liên quan đến chiến dịch “Tìm và Diệt,” những mâu thuẫn cá nhân với sĩ quan chỉ huy, và những chuyện tình cảm riêng tư. Ra mắt vào tháng 12/1986, The ‘Nam được giới phê bình khen ngợi hết lời và gặt hái thành công về mặt thương mại, vượt xa bộ truyện X-Men được yêu thích vào thời đó. William Broyles, chủ biên tờ Newsweek, khen bộ truyện nói lên sự thật nghiệt ngã về chiến tranh, khi Jan Scruggs, Chủ tịch Quỹ Tưởng niệm Cựu chiến
Chiều 27/05, Lớp dạy vẽ truyện tranh trên máy cho thiếu nhi Digital Manga Comic do Viện Truyện tranh và Hoạt hình (Comic Media Academy – CMA) tổ chức đã chính thức khai giảng. Có thể nói đây là chương trình học vẽ truyện tranh trên máy dành cho thiếu nhi đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam. Từ chương trình cũ gồm 2 cấp độ vẽ tay căn bản và nâng cao, lớp dạy vẽ Manga Comic đã được nâng cấp lên 05 cấp độ. Sau khi hoàn tất 2 lớp căn bản và nâng cao, học viên có thể tiếp tục phát triển kỹ năng và đam mê yêu thích vẽ truyện tranh của bản thân với 3 lớp Digital 01, 02 và 03. Chương trình Digital 100% thời lượng học vẽ truyện tranh trên hệ thống bảng vẽ điện tử hiện đại của CMA. Ở buổi khai giảng ngày 27/05, Lớp Digital 01 chào đón sự trở lại của các học viên lớp vẽ thiếu nhi nâng cao các khóa trước, phần nào khẳng định thế mạnh về chương trình dạy vẽ truyện tranh dành cho thiếu nhi của Viện Truyện tranh và Hoạt hình. Đồng thời thấy được sự tin tưởng và yêu thích chương trình mà phụ huynh và học viên đã dành cho Viện. Với những kiến thức đã có ở 2 cấp độ căn bản và nâng cao, các bạn nhỏ của chúng ta đã sẵn sàng chinh phục những bài học thú vị phía trước tại lớp Digital 01. Từ đó chắp cánh cho những bộ truyện hay những bộ phim hoạt hình tương lai đến từ học viên nhí của Viện Truyện tranh và Hoạt hình. >>> Bạn có thể xem hình ảnh khai giảng Lớp dạy vẽ truyện tranh trên máy cho thiếu nhi TẠI ĐÂY [spacer] ĐĂNG KÝ HỌC
Deadpool là một nhân vật truyện tranh nổi tiếng của Marvel. Không phải siêu anh hùng, cũng chẳng phải kẻ xấu, Deadpool là một anti – hero (phản anh hùng) điển hình. Deadpool (tên thật Wade Wilson) là một tên lính đánh thuê điên khùng lưu lạc khắp thế giới cho đến khi tình nguyện tham gia vào chương trình nghiên cứu của Weapon X. Sống sót qua được cuộc thử nghiệm chết chóc, Deadpool đã thừa hưởng khả năng tự phục hồi vô cùng mạnh mẽ nhờ được cấy gen của người sói Wolverine. Ngoài khả năng tái tạo cơ thể siêu tốc, cơ thể Deadpool còn kháng được nhiều loại hóa chất, miễn dịch bệnh. Nếu bạn là một fan của nhân vật Deadpool, bạn chắc chắn sẽ thích bài dạy vẽ Deadpool hôm nay. Chúng ta bắt đầu ngay nhé! Bước 1: Bắt đầu với bước đầu tiên. Bạn hãy vẽ một hình oval cho phần đầu và phần mặt, sau đó là phác họa các đường hướng dẫn trên khuôn mặt. Phác họa Deadpool Bước 2: Ở phía bên trái của khuôn mặt, phác họa cấu trúc thực tế của khuôn mặt Deadpool và vẽ đường phân cách ở chính giữa. Phác họa khuôn mặt Deadpool Bước 3: Bước tiếp theo, vẽ mặt bên phải của anh ấy và hoàn toàn không có mặt nạ nhé! Đường bên này sẽ xác định rõ cấu trúc thực tế của khuôn mặt Deadpool. Phân chia khuôn mặt Deadpool Bước 4: Tiếp tục vẽ lông mày và mắt của anh ấy. Khi đã hoàn thành, bạn đã có thể phác họa mũi, miệng và các đường nhăn mặt xung quanh miệng của Wade hoặc Deadpool. Vẽ khuôn mặt Deadpool Bước 5: Cẩn thận vẽ tất cả các vết sẹo trên gương mặt của anh ấy. Bạn có thể bắt đầu với phần đầu và sau đó di chuyển xuống hoặc ngược lại. Vẽ vết sẹo của Deadpool Bước 6: Ở phía bên trái, bạn hãy vẽ phần rạch tối màu đi qua hình dạng mắt của anh ấy. Phác họa các chi tiết hình dạng mắt thực tế. Vẽ đôi mắt của Deadpool Bước 7: Cuối cùng, vẽ hình dạng cổ của Deadpool và kết hợp phần áo với phần vai. Tẩy đi các lỗi và đường hướng dẫn đã thực hiện ở các bước trước. Bước cuối cùng vẽ Deadpool Bước 8: Tô màu cho bức vẽ Deadpool phong cách nửa mặt/ nửa mặt nạ. Tô màu Deadpool Để được hướng dẫn vẽ chi tiết về các nhân vật siêu anh hùng và phản anh hùng nổi tiếng khác, bạn hãy đăng kí ngay các khóa học tại trường dạy vẽ nhé! Minh N dịch Nguồn:http://www.dragoart.com/tuts/22626/1/1/deadpool-step-by-step-drawing.htm
Cô nàng siêu tội phạm cực ngầu Harley Quinn của Suicide Squad (Biệt Đội Cảm Tử) đã quá quen mặt với nhiều fan hâm mộ. Khác với hình ảnh sexy và nổi loạn trong phim, bài viết này sẽ dạy vẽ Harley Quinn quen thuộc trong các bộ comic nhé! Bước 1: Bắt đầu với các nguyên tắc cơ bản. Vẽ một hình oval, giống như hình dạng tổng thể của đầu và chia ra theo hướng dẫn. Vẽ Harley Quinn phác thảo Bước 2: Tiếp theo đó, bạn hãy vẽ hình dạng của khuôn mặt. Phần má của Harley Quinn sẽ dính lại gần với đường viền hàm dưới (jawline) để tạo ra hiệu ứng “dễ thương”. Càng vẽ gần phần má với hàm, nhân vật sẽ càng dễ thương hơn. Vẽ khuôn mặt Harley Quinn Bước 3: Phác họa các đường nét đầu tiên của chiếc mũ. Bắt đầu với các hình dạng cơ bản và sau đó vẽ phần đuôi mũ. Phác họa nón của Harley Quinn Bước 4: Phác họa bên trái chiếc mũ. Hãy chắc chắn rằng hai bên chiếc mũ đối xứng với nhau nhé! Vẽ nón của Harley Quinn Bước 5: Bạn sẽ bắt đầu phát thảo những đường nét trên khuôn mặt của Harley. Tiếp theo đó là vẽ phần sau đầu và cổ. Vẽ phác thảo khuôn mặt của Harley Quinn Bước 6: Đây là phần thú vị nhất nhé! Phác họa mặt nạ của Harley với hình tam giác bên trong trước tiên, sau đó là các đường bên ngoài. Vẽ mặt nạ của Harley Quinn Bước 7: Vẽ mi mắt trên trước, sau đó là bên dưới. Sau khi đã hoàn thành xong đôi mắt của Harley, bạn hãy vẽ tiếp chiếc mũi xinh xắn của cô nàng. Vẽ mắt của Harley Quinn Bước 8: Hoàn tất phần mắt bằng mí và đồng tử Vẽ mí mắt của Harley Quinn Bước 9: Tiếp tục vẽ miệng cũng như phần quanh khu vực đó. Vẽ miệng của Harley Quinn Bước 10: Phác họa thêm môi dưới và hàm răng Vẽ môi và răng của Harley Quinn Bước 11: Cuối cùng, hãy vẽ một đường phân cách phần đầu của Harley để chia rõ hai màu đen/đỏ của chiếc mũ. Vẽ Harley Quinn bước cuối cùng Bước 12: Tác phẩm của bạn phải chắc chắn phải có chút gì đó giống như bức hình dưới đây. Cuối cùng là hãy tô màu thật đẹp cho bức vẽ Harley Quinn tuyệt đẹp của mình nào. Tô màu Harley Quinn trong Suicide Squad Các nhân vật khác trong Suicide Squad cũng có cách vẽ rất đơn giản. Bạn có thể tìm thấy các bài vẽ hướng dẫn khác trên mạng hoặc đăng ký ngay một khóa tại trường dạy vẽ nhé! Minh N dịch Nguồn:http://www.dragoart.com/tuts/19810/1/1/how-to-draw-harley-quinn.htm
Nếu bạn đã quá quen thuộc với đôi mắt to tròn và long lanh phong cách Nhật Bản. Hãy thử vẽ mắt theo phong cách comic tuyệt đẹp qua bài dạy vẽ sau nhé! Bước 1: Bắt đầu với những hướng dẫn cơ bản. Những đường nét hướng dẫn phác thảo cho chân mày, sống mũi, cũng như đôi mắt. Vẽ mắt comic phác thảo Bước 2: Vẽ các cấu trúc đậm cho đường mũi và lan rộng ra phần lông mày như hình. Chú ý rằng, lớp lót cạnh lông mày là phần lông. Sau đó, bạn sẽ bắt đầu vẽ phần trên của mắt phải. Tiếp theo đó là vẽ độ dày, đậm bởi vì đôi mắt sẽ đen nhất và như được chuốt mascara. Vẽ mắt comic lông mày Bước 3: Phác thảo phong cách của lông mày cho mắt phải như hình. Hãy chắc chắn là phần lông mày cách nhau ở hai đầu chân mày. Phác thảo lông mày comic Bước 4: Thêm một số đường dày, dài và cong cho lông mi trên và dày, dài cho phần mi dưới. Tất nhiên là bạn sẽ phải vẽ phần dưới như hình sau đây. Các phần của lông mi sẽ thành một khối ở cuối. Vẽ lông mi comic Bước 5: Để đảm bảo cho một ánh nhìn gợi cảm, vẽ một đường water line và ống lệ. Tiếp theo là vẽ mống mắt dày và tô màu cho con ngươi. Vẽ mắt và con ngươi comic Bước 6: Khi bạn vẽ mắt trái, hãy bắt đầu với phần lông mi ngay dưới lông mày. Cách vẽ này sẽ đưa tầm nhìn còn ¾. Hàng lông mi sẽ vẽ nhiều hơn ở không gian bên ngoài giống như mắt bên phải. Bạn cũng cần phải vẽ theo hình dạng của đôi mắt ở thực tế. Vẽ mắt comic hình dạng mắt thực tế Bước 7: Cuối cùng, vẽ phần water line cho mắt trái, cùng với mống mắt và con ngươi. Xóa bỏ những phần thừa khi bạn đã hoàn thành bảng vẽ. Vẽ mắt comic bước cuối cùng Bước 8: Vậy là bạn học vẽ xong các bước để có một đôi mắt tuyệt đẹp theo phong cách comic rồi đấy. Bây giờ hãy chọn màu sắc phù hợp để tô lên nó nhé! Tô màu vẽ mắt comic Minh N dịch Nguồn: http://www.dragoart.com/tuts/22519/1/1/how-to-draw-comic-book-eyes.htm
Nhiều giáo viên đã chứng minh được rằng việc đưa Graphic Novels vào trong chương trình giảng dạy, đặc biệt là giảng dạy các môn Tiếng Anh, Khoa học, Xã hội học, Nghệ thuật…. đem lại hiệu quả rất lớn. Những nhà giáo đã nhận ra rằng Graphic Novels cũng là một công cụ bổ ích giúp học sinh tìm hiểu các vấn đề về lịch sử, khoa học, văn học nghệ thuật tốt hơn. Tóm lại, Graphic Novels có thể được đưa vào giảng dạy trong bất kỳ chương trình giảng dạy nào, kể cả trong tiêu chuẩn giáo dục Common Core. Nguồn: mittaubs.blogspot.com Những yếu tố tạo nên Graphic Novels Điều quan trọng khi giới thiệu Graphic Novels vào trong chương trình giảng dạy là khuyến khích học sinh tìm hiểu tất cả các yếu tố tạo nên thể loại này. Sau đây là một vài phương pháp bạn có thể áp dụng: Khung tranh và khoảng trắng giữa chúng Hãy suy nghĩ về kích thước, hình dáng của các khung tranh. Chúng liên kết với nhau như thế nào? Chúng có cắt ngang hay chồng lên nhau hay không? Có bức tranh nào không có khung viền không? Khoảng trắng giữa các khung tranh dùng để biểu hiện sự thay đổi về: thời gian, địa điểm, đối tượng đang nhìn thấy hay nói chuyện cùng. Vậy những khoảng trắng đó có giúp bạn hiểu thêm về cốt truyện không? Đoạn mô tả và khung thoại Hãy suy nghĩ về cách mà các đoạn hội thoại xuất hiện. Màu sắc của chữ có thay đổi không? đậm hay nhạt hơn? Âm thanh được thể hiện ra sao? Vậy còn khi không ai nói gì cả, sự im lặng đó được thể hiện như thế nào? Có lời dẫn chuyện hay đoạn mô tả (trong hộp thoại) không? Điều đó có ý nghĩa gì đối với câu chuyện đang kể? Hiệu ứng âm thanh và hướng chuyển động Âm thanh góp phần tạo nên bối cảnh, thông báo sự xuất hiện của cái gì đó ngoài khung tranh, và tạo nên chiều sâu cho câu chuyện. Trong khi đó, hướng chuyển động chỉ ra cách mà nhân vật, vật thể chuyển động. Âm thanh bạn thấy là gì? Ký âm như thế nào, có giống với âm thanh ngoài đời thực không? Điệu bộ nhân vật ra sao? Nguồn:pinterest.com Nghệ thuật Mỗi tác giả đều có 1 phong cách nghệ thuật riêng. Phong cách đó thế nào? Là nét vẽ tả thực, hay theo kiểu hoạt hình? Biểu cảm khuôn mặt nhân vật ra sao? Động tác, chuyển động nhân vật thế nào? Nền và chi tiết background thế nào? Màu sắc thay đổi theo từng trang, từng chương ra sao? Các hoạt động giảng dạy kết hợp Graphic Novels Nhấn mạnh sức mạnh thị giác Hãy phát cho học sinh những đoạn comic không có thoại và yêu cầu các em điền vào đó. Tổng hợp các ý kiến lại rồi cho các em xem đoạn hội thoại chính thức của truyện, so sánh ý tưởng của các em với ý tưởng mà tác giả câu chuyện đã thể hiện. Kết quả của sự trộn lẫn Hãy phát cho từng cá nhân hay nhóm học sinh khoảng 10 tấm hình hoặc cảnh bất kỳ. Yêu cầu các em sắp xếp 6 bức trong số 10 bức theo 1 thứ tự nào đó để tạo nên 1 câu chuyện. Sau đó, yêu cầu các em đổi 1 tấm với 1 trong 4 tấm chưa được sử dụng, để xem câu chuyện được thay đổi ra sao. Nguồn:pinterest.com Tiếng động Hãy giới thiệu cho các em về các từ tượng thanh, lấy ví dụ minh họa từ các Graphic Novels. Phát cho các em những trang comics có sử dụng từ tượng thanh, rồi yêu cầu các em tự sáng tác ra câu chuyện từ 3 đến 4 khung, sử dụng những từ tượng thanh tương tự (Dành cho học sinh từ lớp 6-8) Thiết kế nhân vật Hãy cho học sinh xem các hình ảnh anh hùng và kẻ phản diện trong các Graphic Novels. Cùng nhau thảo luận xem những nhân vật đó đã được thiết kế như thế nào: hình dáng cơ thể, cách biểu cảm, cách ăn mặc, màu sắc được sử dụng. Tìm hiểu xem các em có thể phân biệt được anh hùng và kẻ ác dựa trên 1 vài chi tiết hình ảnh hay không. Nguồn:pinterest.com Viết báo cáo về những quyển Graphic Novels Thay vì bắt học sinh phải nộp những bản báo cáo tóm tắt sách như trước đây, hãy yêu cầu các em nộp báo cáo dưới dạng Graphic Novels. Hãy nhắc nhở các em phải lựa chọn cẩn thận những cảnh các em muốn vẽ, lời thoại nhân vật cũng như những chi tiết quan trọng của câu chuyện. Học sinh cũng có thể vẽ bằng công cụ tạo comic online, ví dụ như công cụ ReadWriteThink’s Comics Creator (dành cho học sinh lớp 6-8). Sáng tác Graphic Novels Với những học sinh lớn tuổi hơn, hãy hướng dẫn những điểm cơ bản của Graphic Novels cho các em, rồi yêu cầu các em thử viết kịch bản, sau đó nhờ 1 họa sĩ vẽ dựa trên kịch bản đó (dành cho học sinh lớp 9-12). Tài liệu giáo dục tham khảo Có rất nhiều đầu sách cũng như bài viết online hướng dẫn chuyên sâu về các hoạt động giảng dạy Graphic Novels. mà bạn có thể tham khảo. Nhiều tựa sách cũng có hướng dẫn chi tiết về 1 số tựa Graphic Novels cũng như tác giả Graphic Novels nổi tiếng. Hãy tận dụng những gì mình có để soạn nên 1 giáo án thật hay! Người dịch: Cao Vy
Nhiều bậc phụ huynh, giáo viên và quản lý thư viện hiểu sai cụm từ “Graphic Novel” là những ấn phẩm không phù hợp cho độc giả nhỏ tuổi. Thực tế ngày nay, Graphic Novel đã trở nên rất phổ biến, có số lượng cũng như nội dung, thể loại vô cùng phong phú, đa dạng. Do đó, bên cạnh những quyển vốn không dành cho trẻ em, thì cũng có rất nhiều các đầu sách nội dung hướng đến trẻ em được xuất bản đều đặn hàng tháng. Nguồn:wikihow.com Rất nhiều bài viết đánh giá, tổng hợp các tựa Graphic Novels xuất hiện thường xuyên trên các tạp chí, chuyên san như School Library Journal, Booklist, Kirkus Review, Voice of Youth Advocates, Library Media Connection, Publishers Weekly, v.v… Thông qua việc tham khảo các bài viết này, hỏi thăm ý kiến đồng nghiệp và các hệ thống bán sách, cũng như đọc thử Graphic Novel, bạn có thể tìm thấy nhiều tựa Graphic Novel phù hợp cho học sinh của mình. Graphic Novels là một sự lựa chọn mới mẻ cho những học sinh vốn gặp khó khăn trong việc đọc những quyển sách chính thống. Thực tế cho thấy kể cả những đứa trẻ ghét đọc sách cũng thể hiện sự nhiệt tình trong việc đọc Graphic Novels. Ngoài ra, những đứa trẻ lười đọc sách, mê chơi game và coi phim cũng bị những hình ảnh minh họa đặc sắc của Graphic Novel lôi cuốn. Nguồn: henry4school.fr Với những độc giả khuyết tật và người học tiếng Anh Thông qua sự kết hợp của hình ảnh minh họa và ngôn từ dẫn truyện, Graphic Novels có thể cải thiện khả năng đọc của những học sinh gặp khó khăn trong việc tiếp thu ngôn ngữ, bao gồm những học sinh khuyết tật hay mắc chứng khó đọc. Graphic Novels có thể giúp cho những trẻ tự kỷ nhận biết được những biểu hiện tình cảm cảm xúc trong câu chuyện mà nếu đọc văn bản chính thống, chúng có thể không nhận ra được. Với những người đang học tiếng Anh thì Graphic Novels sẽ giúp họ học từ vựng và nâng cao năng lực ngoại ngữ một cách nhanh chóng. Tạo động lực Graphic Novels có một sức hấp dẫn rất lớn, tạo ra động lực giúp trẻ em có thêm hứng thú trong việc đọc sách. Nhiều hệ thống thư viện trường học đã triển khai đưa đầu sách Graphic Novel vào danh sách đọc và nhận thấy rằng số lượng mượn sách thư viện đã tăng lên đáng kể. Những thủ thư và giáo viên đã cảm thấy tự hào khi khuyến khích được các em nhỏ đọc Graphic Novel, nhất là các bé trai vốn rất ghét đọc sách. Nguồn: dimondbookshelf.com Trong khi đó, nhiều tựa Graphic Novel có cốt truyện phức tạp, sâu sắc lại hấp dẫn các độc giả lớn tuổi hơn cũng như người mê đọc sách. Nhiều khi một tựa sách Graphic Novel thôi cũng có thể mê hoặc được cả hai nhóm độc giả ưa thích và ghét đọc sách. Với các nhà giáo, việc trang bị cho trẻ em kỹ năng đọc đa dạng nhiều thể loại sách khác nhau, trong đó có Graphic Novel, có thể giúp chúng hình thành sự yêu thích cũng như thói quen đọc sách suốt đời. Bồi dưỡng kỹ năng đọc sách với tư duy phản biện Quan niệm xem Graphic Novels như một hình thái văn chương đơn giản, tầm thường đã không còn đúng nữa. Những quyển Graphic Novels kinh điển hạng nhất hiện nay đòi hỏi người đọc phải có kỹ năng ngôn ngữ mạnh để có thể đọc hiểu được, không thua gì những tác phẩm kinh điển. Thậm chí, một số tựa Graphic Novels còn sử dụng những từ vựng cao cấp hơn cả các quyển sách hàn lâm thông thường trong cùng độ tuổi/trình độ. Đòi hỏi người đọc phải đắm chìm vào trong từng câu văn, từng lời thoại, từng hình ảnh ẩn dụ, từng biểu tượng, từng nhãn quan, từng sự luyến láy, lối chơi chữ, tính liên kết, cũng như có một đầu óc tưởng tượng, suy luận phong phú để hiểu và diễn giải được mạch văn của câu chuyện. Qua việc đọc Graphic Novels, học sinh sẽ có cơ hội rèn luyện và nâng cao kỹ năng tư duy phản biện để từ đó có thể tiếp tục đọc sâu hơn với các thể loại khó hơn. Nguồn: tumblr.com Ngoài ra, Graphic Novels còn giúp người đọc nhận biết và nắm bắt những thông tin nằm ngoài câu chữ, cụ thể là những thông tin mang tính thị giác. Điều này rất quan trọng bởi trong xã hội hiện đại hiện nay, thông tin hình ảnh ngày càng phổ biến theo sự phát triển của mạng internet, video games, tivi, phim ảnh và các phương tiện truyền thông khác. Câu chuyện không chỉ giới hạn trong phạm vi ngôn ngữ mà còn được thể hiện ở nhiều dạng khác nhau. Có thể lĩnh hội thông tin một cách rộng rãi, toàn diện sẽ giúp trẻ em tiến xa hơn trong cuộc sống và công việc sau này. Tiếp theo: Kết hợp Graphic Novels trong dạy học Cao Vy dịch
Nội dung của Graphic Novels bao gồm tất cả mọi thể loại và chủ đề mà văn học truyền thống có. Ví dụ như tác phẩm BONE của Jeff Smith là một câu chuyện thần thoại sử thi phiêu lưu có bề sâu cũng tương tự như Iliad hay Odyssey của Homer. Những kiểu mẫu nhân vật trong BONE cũng bao gồm những anh hùng bất đắc dĩ với sứ mệnh mịt mờ đi cùng với người thầy là một pháp sư uyên bác nào đó. Nguồn: littlepassports.com Hoặc như truyện Amulet của Kazu Kibuishi, The Lost Boy của Greg Ruth, Ghostopolis của Doug TenNapel, đều xoay quanh những nhân vật du hành qua các thế giới khác. Trong khi đó, truyện Nnewts của Doug TenNapel chú trọng diễn tả nhân vật chính là một người có thể lực yếu, sau nhiều biến cố đã tìm ra sức mạnh của bản thân và giành lấy chiến thắng, hoặc truyện Sidekicks của Dan Santat đào sâu vào vấn đề lòng tự trọng, sức mạnh của lòng trung thành qua câu chuyện về nhóm động vật phụ tá cho các siêu anh hùng. Truyện Smile, Drama và truyện Sisters của Raina Telgemeier, truyện The Dumbest Idea Ever! Của Jimmy Gownley lại xoay quanh tự truyện của một người chật vật trong cuộc sống, không hòa nhập được vào xã hội, trong khi truyện The Arrival của Shaun Tan lại về việc kiếm tìm mục đích sống và nơi chốn thuộc về. Truyện Dogs of War của Sheila Keenan và Nathan Fox thì nói về chiến tranh, sự xung đột qua cái nhìn của một chú chó, khiến cho người đọc hiểu hơn về lịch sử cũng như thấm thía nỗi mất mát, tàn phá của chiến tranh. Cho nên, có thể thấy, việc sử dụng Graphic Novels như một cách đổi mới việc giảng dạy văn học có thể tạo ra động lực giúp học sinh có thêm cảm hứng trong các môn học khô khan như ngữ văn, lịch sử. Hình thái nghệ thuật độc nhất – Sự kết hợp nhiều yếu tố trong Graphic Novels Những quyển tiểu thuyết kể chuyện cho chúng ta thông qua những đoạn văn. Những quyển sách tranh dẫn dắt chúng ta thông qua những hình ảnh và câu chú thích. Khi xem phim, chúng ta hiểu được tình tiết thông qua hình ảnh động cũng như lời thoại. Còn với thơ ca, chúng ta lại lĩnh hội thông qua một giai tầng ngôn ngữ sâu sắc. Nguồn: pinterest.com (odyssey) Trong Graphic Novels, chúng ta có thể tìm thấy được tất cả các yếu tố nghệ thuật đó. Thông qua hình thái độc nhất của nó, Graphic Novels đem lại cho chúng ta sự trải nghiệm thật đặc biệt: vừa có văn chương như đang đọc tiểu thuyết, nhưng cũng vừa đầy hình ảnh giả động đặc sắc như đang xem phim. Cần nhấn mạnh là sự ra đời của Graphic Novels không phải nhằm mục đích thay thế cho các hình thức đọc khác. Chúng ta không cần phải chọn lựa hoặc là Graphic Novels, hoặc là tiểu thuyết, văn xuôi. Với một cá nhân, việc đọc sâu và rộng nhiều thể loại khác nhau là một điều cần thiết để phát triển tư duy toàn diện, nâng cao khả năng hiểu biết của mình. Thông qua so sánh Graphic Novels với các hình thái khác, chúng ta có thể trải nghiệm sự khác biệt khi tiếp nhận thông tin thông qua đọc hiểu văn bản với việc tiếp nhận thông tin thông qua hình ảnh không lời. Học được cách lĩnh hội thông tin thông qua biểu cảm khuôn mặt hoặc tư thế cơ thể của nhân vật, về ý nghĩa, những dấu hiệu báo trước diễn biến câu chuyện thông qua góc nhìn hay cách sắp xếp hình ảnh trong truyện. Nguồn:waterstones.com Bạn có thể đưa ra những suy đoán của mình, liệu những việc ấy có ảnh hưởng gì đến việc tiếp nhận câu chuyện của người đọc hay không. Giống như phim ảnh, chúng ta cũng có thể tìm hiểu cách mà người đọc suy luận, đoán trước được diễn biến câu chuyện thông qua hình ảnh trong Graphic Novel. Từ đó có thể hiểu được vì sao một quyển Graphic Novel hay lại có sức lôi cuốn như một bộ phim. Graphic Novel chính là một quyển sách văn lồng trong những thước phim điện ảnh. Bạn có thể thảo luận với mọi người về sự giống và khác nhau giữa Graphic Novels và phim ảnh để làm sáng tỏ thêm vấn đề này. Thơ ca Một số thể loại Graphic Novels có thể đậm đà chất thơ thông qua việc biểu đạt những cảm xúc mơ hồ, khó nắm bắt một cách bay bổng thay vì thể hiện trực tiếp ra ngoài. Sáng tác văn học Graphic Novels có thể khơi dậy nguồn cảm hứng sáng tạo mạnh mẽ cho các tác giả trẻ tiến hành sáng tác văn học. Bạn có thể viết lại những đoạn kết khác nhau dựa trên những gì đã và đang xảy ra trong câu chuyện, hay triển khai thêm những tình tiết có hoặc không có, hoặc không thể hiện rõ ràng. Thậm chí, bạn còn có thể trích 1 vài đoạn của văn học truyền thống và viết, vẽ lại dưới dạng Graphic Novels. Hoặc nếu thích, bạn có thể tự mình sáng tác những câu chuyện Graphic Novels mới mẻ cho riêng mình Người dịch: Cao Vy >>> Tiếp theo: Lợi ích từ Graphic Novel với đối tượng độc giả khác nhau
Ngày nay, khi nói đến Graphic Novels, người ta không còn nghĩ nó như 1 phân khúc nhỏ trong thị trường sách hướng tới 1 số lượng thiểu số độc giả nữa. Nó đã trở thành một dạng tiểu thuyết dành cho trẻ em và thanh thiếu niên được các nhà giáo dục, các tổ chức thư viện ủng hộ, sử dụng để khuyến khích trẻ em đọc sách nhiều hơn. Vậy, Graphic Novels là thể loại sách như thế nào? Nó đã vượt qua những khó khăn gì để trở nên thông dụng hơn trong văn hóa đọc? Nguồn: kimberleypspidel.wordpress.com 1.Graphic Novels là gì? Graphic Novels – Tiểu thuyết hình ảnh không phải dành cho người lớn với những cảnh “nóng”, hở hang hoặc bạo lực. Thực ra, Graphic Novels là một thể loại sách tiểu thuyết được viết và vẽ theo kiểu truyện tranh comics. Nguồn: libguides.gen.vic.edu.au Khác với sách tranh hoặc tiểu thuyết có hình minh họa, câu chuyện trong Graphic Novels được kể bằng sự kết hợp giữa tranh và hình theo một trình tự từ trên xuống dưới, với thể loại và nội dung đa dạng, phong phú như bất kỳ loại hình văn học nào khác. Chính cách trình bày câu chữ, hình ảnh, tiếng động, khung thoại, khung hình… đã tạo nên nét đặc trưng riêng cho Graphic Novels. Cách kể chuyện bằng tranh như vậy đã có từ xa xưa khi những hình vẽ, ký tự kể chuyện đã xuất hiện trên các vách đá, hang động. Đến thời trung cổ, những câu chuyện bằng tranh tiếp tục xuất hiện trên các bức thảm thêu, điển hình là tấm Thảm thêu Bayeux (Bayeux Tapestry) nổi tiếng kể về cuộc xâm lược nước Anh của người Norman Nói một cách đơn giản, “Graphic Novel” là từ để chỉ những quyển sách có cách trình bày theo kiểu truyện tranh, trong khi độ dài và lối kể chuyện lại mang hơi hướm tiểu thuyết. Nhiều người xem Graphic Novels là Comics, hay là một nhánh con của Comics, điều đó cũng không sai. 2.Vượt qua những định kiến Nhiều bậc phụ huynh và các nhà giáo dục không xem Graphic Novels như là 1 loại hình đáng đọc hay giúp trẻ em nâng cao kỹ năng đọc sách. Họ cho rằng Graphic Novels có thể đem lại ảnh hưởng xấu với trẻ em, làm giảm trình độ đọc hiểu. Đồng thời, họ xem Graphic Novels là 1 dạng văn học thứ cấp, không phải là “sách” thật sự. Nếu có cho con em đọc Graphic Novels thì họ cũng nghĩ đây chỉ là một cách để thúc đẩy kỹ năng đọc sách cho những học sinh lười đọc với hi vọng rằng đến một lúc nào đó, trẻ em sẽ chuyển sang đọc những thể loại văn học thuần túy bài bản hơn. Nguồn: breibart.com Tuy vậy, Graphic Novels đã dần được các nhà giáo dục và quản lý thư viện chấp nhận rộng rãi như một loại hình ngang hàng với tiểu thuyết, sách tranh, sách nói, phim ảnh v.v… Hiệp hội thư viện Mỹ (The American Library Association) đã thể hiện sự ủng hộ Graphic Novels thông qua việc lập nên danh sách thường niên Những Graphic Novels hay nhất cho thanh thiếu niên. Năm 2011, họ đưa thêm danh mục thường niên Bộ sưu tập những Graphic Novels kinh điển cho độc giả nhỏ tuổi từ lớp K đến 8. Năm 2007, quyển Graphic Novel American Born Chinese của tác giả Gene Luen Yang (tập 1 và 2) giành được giải Michael L.Printz cho thể loại sách dành cho thanh niên hay nhất. Cùng năm đó, To Dance: A Ballerina’s Graphic Novel của Siena Cherson Siegel và Mark Siegel (NXB Simon & Schuster/ Aladdin) được vinh danh trong Giải thưởng Robert F.Sibert Honor Book dành cho sách quốc tế. Và vào năm 2010, Little Mouse Gets Ready (NXB Toon Books) giành giải Theodor Seuss Geisel Honor. Nguồn: arcadesushi.com Năm 2014, Hiệp hội thư viện Mỹ tiếp tục thể hiện sự ủng hộ đối với Graphic Novels bằng việc tạo nên hai hạng mục giải thường niên trong Will Eisner Graphic Novel Grants for Libraries, nhằm tôn vinh những thư viện và quản lý thư viện có những bộ sưu tập Graphic Novels tuyệt vời nhất, cũng như có những cống hiến trong việc phát triển sự nghiệp giáo dục khi đem Graphic Novels đến với cộng đồng. Người dịch: Cao Vy
Chỉ sau hai tuần công chiếu, siêu phẩm Captain America 3: Civil War đã cán mốc doanh thu 700 triệu USD và sớm trở thành bộ phim đầu tiên cán mốc doanh thu trên 1 tỉ USD trong năm 2016. >>> Có thể bạn muốn tìm hiểu: Khóa học làm phim hoạt hình 3D Trong đó chỉ tính riêng tại nước ta, theo khảo sát của Buzz Martric, bộ phim cũng thu về hơn 60 tỉ đồng sau một tuần công chiếu (27/4 đến 3/5). Trong tháng 4/2016 đã có gần 200 ngàn bài viết, cuộc thảo luận về chủ đề siêu phẩm này trên mạng xã hội, gấp hơn hai lần chủ đề xếp thứ nhì, câu chuyện về vòng eo 56 (khoảng 85 ngàn bài viết). Lý giải cho sức hút đặc biệt từ những siêu anh hùng kiểu Marvel, DC Comics này, ngoài cốt truyện hấp dẫn, logic, hài hước cũng như những kỹ xảo điện ảnh tối tân nhất thế giới, chúng ta còn thấy được nguyên tắc tâm lý “uy quyền” – một trong bảy nguyên tắc được Robert Cialdini mô tả trong quyển Thuyết phục bằng tâm lý mà không ít lần được những chuyên gia marketing áp dụng nhằm tạo nên những thương hiệu “siêu anh hùng” cho doanh nghiệp trong lòng công chúng. Robert Cialdini đã miêu tả một thí nghiệm của Milgram về nguyên tắc “uy quyền” như sau: Cho những người tham gia thí nghiệm trở thành giáo viên, sau đó ông tách họ qua một phòng riêng, phòng bên kia là học trò của họ – những người được đọc trước một đoạn văn và sau đó phải ngồi vào ghế điện để trả lời những câu hỏi. Milgram giải thích với người tham gia thí nghiệm (vào vai giáo viên) rằng họ có thể phạt những học sinh bên kia phòng bằng cách cho giật điện, mức điện giật tối đa có thể lên tới 450 Volt (có thể gây tử vong), nếu họ trả lời sai. Cuộc thí nghiệm bắt đầu, Milgram – trong bộ đồ thí nghiệm tối màu cùng lời giới thiệu ông là giáo sư tâm lý, luôn tỏ ra nghiêm khắc, hiểu biết và uy quyền – liên tục thúc ép những giáo viên phạt học sinh trả lời sai bằng hình thức giật điện, mặc cho tiếng kêu la và van nài của những người đóng vai học sinh (thực chất là những diễn viên Milgram thuê để giả bộ đau đớn, hoàn toàn không bị giật điện), có đến 65% những người tham gia thí nghiệm đã phạt học sinh của mình với mức điện cao nhất, 450 Volt. Sau đó, bằng một tình huống tương tự, Milgram không đóng vai uy quyền mà ra khỏi phòng và để chính những học sinh – người bị giật điện – đề nghị giáo viên hãy phạt điện họ vì trả lời sai, thì 100% người giáo viên lúc này đều dừng cuộc thí nghiệm khi mức phạt điện của họ đạt 75 Volt (gây cảm giác khó chịu). Robert Cialdini giải thích quy luật “uy quyền” là một cái bẫy tâm lý, ở đó chúng ta cho rằng tuân thủ theo quyền lực là rất hợp lý và chúng ta sẽ tuân theo những chuyên gia, những mệnh lệnh, hình ảnh một cách máy móc đến mức phi lý trí. Nó giống như việc chúng ta đặt niềm tin tuyệt đối vào bác sĩ – những người chúng ta cho rằng họ sở hữu khối kiến thức lớn – đến nỗi tin tưởng tuyệt đối hay tuyệt vọng cùng cực vào những chẩn đoán của họ, dù thực sự không phải lúc nào họ cũng đúng. Cũng theo Robert Cialdini, có ba thứ khiến chúng ta thường bị quy luật uy quyền chi phối, đó là danh vị, trang phục và đồ trang sức – vật dụng. Trong những cuộc trò chuyện thông thường, khi mọi người trong nhóm đang bàn tán sôi nổi và đưa ra ý kiến khác nhau về những chủ đề, quan điểm tâm lý mà Robert Cialdini đưa ra, thì ông vô tình sắp xếp để mọi người trong nhóm biết được ông là tiến sĩ tâm lý, gần như ngay lập tức, ở mọi cuộc trò chuyện, những người trước đó đang bàn tán sôi nổi bỗng trở nên cân nhắc và thận trọng hơn, họ dễ dàng đồng tình và sử dụng câu nói “vuốt đuôi” khi Robert Cialdini đưa ra những quan điểm cá nhân của ông, dù nó không hẳn chính xác. Ngay khi còn nhỏ, chúng ta phải học cách nghe lời “uy quyền”, từ bố mẹ và những người lớn hơn, khi lớn lên, chúng ta tiếp tục nghe lời, nhưng “uy quyền” lúc này là từ những người chúng ta yêu thương, kính trọng, hoặc những người chúng ta cho rằng họ là chuyên gia trong lĩnh vực đó. Đó cũng chính là cách Marvel, DC Comics xây dựng hình tượng cho những siêu anh hùng của mình, hình mẫu những người “uy quyền”, như Captain America, danh vị đội trưởng, với bộ trang phục đặc biệt như chiến binh và sử dụng tấm khiên bảo vệ. Superman thì danh vị là siêu nhân, trang phục sặc sỡ và biểu tượng bằng một chữ S đỏ trên ngực. Thậm chí những kẻ phản diện như Joker, danh vị “kẻ điên thế kỷ”, trang phục của một gã hề với những hành động quái gở cũng tạo ra một sức tác động lớn đến hành vi và nhận thức của nhiều người. Điều này cũng giải thích tại sao Marvel, DC Comics lại có nhiều siêu anh hùng như vậy, bởi mỗi chúng ta sẽ tôn sùng, yêu thích một người có “uy quyền” khác nhau và tìm được sự đồng cảm khác nhau từ cuộc đời của họ. Một thời gian dài, hầu hết những chiến dịch marketing, quảng cáo
Siêu phẩm điện ảnh được chờ đón nhất là The Dark Knight Rises đã ra mắt người hâm mộ trên toàn thế giới, hứa hẹn sẽ là quả bom tấn nghệ thuật, phá vỡ mọi kỷ lục doanh thu của năm 2012. Ngoài việc là một siêu anh hùng nổi tiếng bậc nhất thế giới, Batman còn là doanh nhân thành đạt Bruce Wayne với những phẩm chất đáng để học hỏi. >>> Có thể bạn muốn tìm hiểu: Khóa học làm phim hoạt hình 3D 1. Xây dựng ê-kíp làm việc Đây là điểm khác biệt lớn của Batman so với những siêu anh hùng khác. Nếu như những Siêu nhân hay Người nhện thích hành động độc lập thì thành công của Batman có sự hỗ trợ lớn từ ê-kíp làm việc hoàn hảo. Người luôn động viên và tư vấn cho anh là quản gia trung thành Alfred Pennyworth. Anh lại có sự hỗ trợ của những sản phẩm công nghệ tuyệt hảo từ kỹ sư Lucius Fox. Batman còn có thể trao đổi thông tin với đại diện tin cậy của chính quyền là cảnh sát trưởng James Gordon. Chưa kể, bên cạnh anh luôn có người đồng sự tin cậy Robin. Những người đó đã tạo nên sức mạnh tập thể, giúp Batman có thể phát huy tối đa phẩm chất của mình, tạo sức mạnh cộng hưởng lớn cho ê-kíp. Một người luôn hoàn thành tốt công việc chưa chắc đã là một doanh nhân giỏi. Rất nhiều nhân viên cao cấp của các tập đoàn lớn khi tạo lập doanh nghiệp cho riêng mình đều gặp thất bại. Điểm khác biệt lớn của một cá nhân giỏi và một doanh nhân giỏi nằm ở khả năng tạo thành một ê-kíp làm việc quanh mình, tận dụng điểm mạnh của mọi người để tạo thành một sức mạnh tập thể. Trong công việc kinh doanh, ai rồi cũng có lúc phải đối mặt với thời điểm khó khăn. Thậm chí người vững vàng nhất cũng sẽ có lúc nghi ngờ chính bản thân mình. Những người cộng tác tin cậy là chỗ dựa tinh thần lớn lao giúp ta đứng lên từ những cú vấp, mang niềm tin trở lại và từ đó ta có thể gặt hái được thành quả cuộc sống. Doanh nhân luôn thấy mình đơn độc? Hãy học tập Batman, tạo dựng cho mình một ê-kíp làm việc tốt, sự đơn độc sẽ được sẻ chia. 2. Dịch vụ tạo sự tin tưởng Mỗi khi dấu hiệu cầu cứu được chiếu sáng trên bầu trời thành phố Gotham, chỉ một lúc sau Batman sẽ xuất hiện. Mỗi khi cảnh sát Gordon gọi điện, anh sẽ nhấc máy. Anh luôn có mặt khi mọi người cần có sự giúp đỡ của Batman. Có thể nói, về mặt dịch vụ, Batman luôn cung cấp một dịch vụ ổn định và quan hệ khách hàng ở mức hoàn hảo. Người ta thường hay đề cập đến những tố chất đặc biệt của doanh nhân như thông minh, sáng tạo, nhưng một trong những yếu tố hay bị bỏ qua nhất là khả năng làm việc bền bỉ. Thomas Edison trải qua hơn 1000 thất bại trước khi tạo nên bóng đèn điện. Bill Gates say mê viết phần mềm 18 tiếng/ngày khi Microsoft đi những bước chập chững đầu tiên v.v… Sự bền bỉ làm việc sẽ tạo nên dịch vụ tốt. Dịch vụ tốt tạo cho khách hàng niềm tin gắn bó với doanh nghiệp. Trong cuốn sách “Thương hiệu lớn, rắc rối lớn”, nhà quản trị marketing nổi tiếng Jack Trout đã viết: “IBM có thể gặp rất nhiều vấn đề về xây dựng thương hiệu con, định hướng sản phẩm, nhưng có một việc mà Big Blue (tên nick name của IBM) vượt trội so với các đối thủ, đó chính là dịch vụ khách hàng. Bộ phận dịch vụ khách hàng toàn cầu là cứu tinh, giúp cho hình ảnh IBM vẫn luôn duy trì là một doanh nghiệp đáng tin cậy” Khi thế giới công nghệ thay đổi chóng mặt, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt thì doanh nghiệp càng cần phải có dịch vụ ổn định để tạo nên niềm tin cho khách hàng. Khi doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hậu mãi tốt, chăm sóc khách hàng tốt, giải quyết các vấn đề phát sinh một cách ổn thỏa, người tiêu dùng sẽ có niềm tin vào doanh nghiệp. Niềm tin của khách hàng trong thế giới kinh doanh hiện đại là một trong những bức thành trì bảo vệ doanh nghiệp một cách hiệu quả nhất. Và bất cứ doanh nghiệp nào có được sự tin tưởng của khách hàng, đó sẽ là cốt lõi của thành công trong kinh doanh. 3. Tầm nhìn công nghệ Một trong những yếu tố khiến Batman trở nên đặc biệt cuốn hút chính là nhờ những “đồ chơi” công nghệ độc đáo của anh: điện thoại dơi, đồng phục dơi, phi tiêu dơi, ô tô dơi, xe máy dơi… Những vũ khí công nghệ tối tân chính là điểm tựa để Batman đủ khả năng đối đầu với những địch thủ hùng mạnh. Khán giả yêu thích Batman bởi anh cũng bình thường như tất cả chúng ta. Anh không có sức mạnh ngoài hành tinh của siêu nhân. Anh không thể bắn tơ nhện như người nhện. Anh không có móng vuốt sắc nhọn như dị nhân Wolverine. Quyền lực của Batman đến từ sự khổ luyện và sức mạnh của công nghệ. Công nghệ được sử dụng đúng đắn sẽ trở thành cánh tay nối dài, thúc đẩy khả năng con người. Trong kinh doanh, doanh nghiệp cần phải tận dụng tối đa sức mạnh của công nghệ. Mỗi con sóng tiến đến, đó là khi bộ mặt kinh doanh của thế giới thay đổi. Chúng ta đã trải qua con sóng của ngành công nghiệp và
