Nhân vật chính hoàn thiện là nhân vật hội tụ đầy đủ 10 yếu tố như trình bày dưới đây, và bạn sẽ xây dựng nhân vật chính dễ dàng một khi đã nắm vững 10 yếu tố đó.
1. ĐIỂM YẾU
Nhân vật chính cần có điểm yếu, không phải vì nó làm cho nhân vật trở nên chân thật hơn, mà là vì nếu thiếu nó, nhân vật chính sẽ không còn là nhân vật chính nữa trong câu chuyện kể về sự thay đổi và trưởng thành của nhân vật có tâm hồn và trái tim. Ở đầu câu chuyện, nhân vật chính có khiếm khuyết nghiêm trọng về điều gì đó, chẳng hạn như vốn hiểu biết về bản thân và cuộc sống, và điểm yếu này ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống anh ta. Để hướng tới cuộc sống trọn vẹn, anh ta phải khắc phục điểm yếu trên. Điểm yếu có hai loại: điểm yếu tâm lý (psychological weakness) và điểm yếu đạo đức (moral weakness). Điểm yếu tâm lý chỉ ảnh hưởng đến bản thân nhân vật chính; tuy nhiên, điểm yếu đạo đức sẽ khiến nhân vật chính làm tổn thương người khác.
2. MỤC TIÊU
Nhân vật chính mong muốn điều gì đó và phải trải qua biết bao khó khăn, trở ngại mới đạt được nó. Vì nhân vật chính là linh hồn của câu chuyện, nên mong muốn của anh ta cũng góp phần thổi sức sống vào câu chuyện làm lay động lòng người. Sự mong muốn về điều gì đó giúp xây dựng mối liên kết giữa nhân vật và người đọc. Nó khiến độc giả nghĩ rằng, “Ồ, giờ mình phải tìm hiểu xem anh ta có đạt được điều mình muốn hay không.” Đây là mối liên kết vững chắc. (Có nhiều bộ phim dài lê thê, nhưng chúng ta vẫn ráng xem đến hết, vì cứ lăn tăn mãi với câu hỏi “chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo?”) Nếu mối liên kết này đủ sức giữ chân người xem trong bộ phim tẻ nhạt, thử tưởng tượng nó sẽ mạnh mẽ như thế nào trong câu chuyện hay.
3. MONG MUỐN
Nếu nhân vật chính mong muốn điều gì đó, hẳn anh ta mong muốn nó với lý do chính đáng. Nhân vật chính thường nghĩ rằng việc đạt được mục tiêu sẽ giúp anh ta lấp đầy những khoảng trống trong cuộc sống, nhưng không biết cách thực hiện như thế nào, và thường lầm đường lạc lối, khiến việc đạt được mục tiêu trở nên vô nghĩa. Trong quá trình theo đuổi mục tiêu, nhân vật chính cần đi sâu khám phá nhu cầu của mình để mong đạt kết quả như ý muốn.
4. NHU CẦU
Nhân vật chính có khiếm khuyết nghiêm trọng về điều gì đó, và điểm yếu này khiến anh ta tận hưởng cuộc sống không trọn vẹn. Một khi phát hiện ra điểm yếu của mình, nhân vật chính sẽ học cách chấp nhận thực tế này và cố gắng thay đổi nó trong suốt câu chuyện. Mục đích của câu chuyện là kể về quá trình học cách chấp nhận thực tế của nhân vật chính. Nhìn bề ngoài, chúng ta tưởng câu chuyện kể về quá trình theo đuổi mục tiêu hữu hình của nhân vật chính, nhưng kỳ thực nó kể về quá trình học cách chấp nhận thực tế vô hình của anh ta để cuối cùng đi đến kết quả viên mãn. Nhân vật thường rất sợ nhu cầu học cách chấp nhận thực tế.
5. BÓNG MA QUÁ KHỨ
Bóng ma quá khứ là những chuyện xảy ra trong quá khứ của nhân vật. Nó là nguồn gốc của những điểm mạnh và điểm yếu của nhân vật. Nhân vật chính trở thành con người như thế nào là do bóng ma quá khứ quyết định. Chúng ta quan tâm đến con người thật của nhân vật, nên muốn biết bóng ma quá khứ của anh ta. Qua bóng ma quá khứ, chúng ta sẽ biết được nguồn gốc điểm yếu tâm lý và đạo đức của anh ta. Chuyện xảy ra trong quá khứ làm đảo lộn cuộc sống của nhân vật, và từ đó trở đi, nó cứ ám ảnh tâm trí anh ta. Nó cản trở nhu cầu tìm kiếm giải pháp khắc phục điểm yếu của anh ta. Ví dụ, sau cái chết của Ellie, Carl bị mắc kẹt trong quá khứ và không thể yêu người mới.
6. CON NGƯỜI THẬT
Điểm mạnh, điểm yếu, đức tin, quan niệm, thế giới quan, triết lý sống,… là những yếu tố tạo nên con người thật của nhân vật chính.
7. VẺ NGOÀI
Vẻ ngoài của nhân vật chính được phản ánh qua diện mạo, cách ăn nói, cách hành xử,… Tất cả đều bắt nguồn từ điểm mạnh, điểm yếu, bóng ma quá khứ,… Đây thường được coi là bức bình phong để giúp nhân vật che giấu sự thật về mình, cùng như gây ấn tượng với người xung quanh. Câu chuyện và nhân vật khác sẽ dần đi sâu khám phá những ẩn giấu đằng sau vẻ ngoài của nhân vật chính.
8. STORY ART
Để thay đổi từ “con người đầy thiếu sót” thành “con người hoàn thiện,” nhân vật chính sẽ dấn thân vào chuyến hành trình biến điều đó thành khả thi. Bề ngoài, câu chuyện kể về chuyến hành trình theo đuổi mục tiêu, nhưng kỳ thực là kể về chuyến hành trình nội tâm. Trong chuyến hành trình theo đuổi mục tiêu, nhân vật cần nỗ lực khắc phục điểm yếu, và nỗ lực này dẫn đến sự thay đổi. Quá trình diễn ra trong 7 bước, nhưng nếu viết ra hết ở đây thì nó sẽ khá dài. Vì vậy, bạn hãy tìm đọc bài viết riêng về chủ đề này.
9. CON NGƯỜI THAY ĐỔI
Đến cuối câu chuyện, nhân vật chính thay đổi thành con người như thế nào? Anh ta có khác xưa hay không? Nếu không, tức là câu chuyện không đi đến đâu. Anh ta cho thấy mình khác xưa như thế nào? Anh ta đưa ra chọn lựa gì để thoát khỏi quá khứ đen tối, hướng đến tương lai tươi sáng hơn. Bạn cần định rõ yếu tố này trước khi xét đến những yếu tố khác liên quan đến nhân vật. Con đường đến đích sẽ dễ đi hơn nếu bạn xác định rõ đích đến.
10. SỨC CUỐN HÚT
Con người thật ẩn giấu đằng sau vẻ ngoài của nhân vật là yếu tố kích thích trí tò mò của độc giả. Những câu nói hàm chứa ý nghĩa sâu xa của nhân vật thách đố độc giả tìm lời giải đáp. Hành động của nhân vật cũng tương tự; nếu độc giả biết nhân vật hành động với động cơ sâu xa, họ sẽ nóng lòng tìm hiểu động cơ đó là gì. Họ thắc mắc, “Đâu là con người thật của nhân vật?” “Tại sao anh ta làm vậy?” “Và việc làm đó ảnh hưởng ra sao đến câu chuyện?” Nhân vật cuốn hút đã khiến độc giả đặt ra những câu hỏi vô thức trên, bởi con người vốn có thói quen sục sạo tìm kiếm sự thật – chúng ta không bị cuốn hút bởi lai lịch của nhân vật, mà bị cuốn hút bởi câu chuyện, bởi những điều bí ẩn, bởi kỹ xảo ém nhẹm thông tin để buộc chúng ta phải tự mình tìm kiếm sự thật.
Câu chuyện sẽ tiết lộ từng chút một về nhân vật cho đến khi chúng ta có bức tranh toàn diện về con người thật của anh ta. Thông tin về con người thật của nhân vật không nên tiết lộ quá sớm, mà cần được làm sáng tỏ dần dần.
Sau đây là ví dụ về cách áp dụng 10 yếu tố kể trên vào nhân vật Flynn và Eugene trong bộ phim quen thuộc với nhiều người.
Điểm yếu đạo đức: Flynn là một anh chàng điển trai, ích kỷ, vụ lợi, và hơi thô lỗ một chút.
Điểm yếu tâm lý: Luôn bất an, sợ bị tổn thương, cảm thấy mình là người “tay trắng”, không có ai quan tâm, dòm ngó đến mình – cảm xúc như hồi còn là trẻ mồ côi. Anh không biết mình là ai, mình sống vì cái gì.
Mục tiêu: Flynn muốn trộm vương miện. Anh lừa dẫn Blondie đi xem đèn phao để trộm vương miện. Sau đó, họ chia tay nhau như những người không quen biết.
Mong muốn: Tại sao Flynn muốn trộm vương miện? Nó có ý nghĩa gì đối với anh? Trong một bài hát, anh thú nhận mình muốn tận hưởng cuộc sống như một ông hoàng trên hoang đảo đầy nắng ấm, xung quanh đầy ắp những núi tiền. Anh cảm thấy thiếu cái gì đó trong cuộc sống, và nghĩ cái mình thiếu chính là tiền bạc, thứ giúp anh mua hòn đảo vắng người.
Nhu cầu: Ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác, Flynn sống trong giấc mộng hão huyền. Thế rồi Eugene chợt xuất hiện như ánh sao sáng trên trời. Flynn đem lòng yêu Eugene. Anh muốn yêu thương một người hơn cả bản thân mình, và thấy tình yêu là thứ không thể để vuột mất. Anh muốn từ bỏ tham vọng hão huyền để hướng đến điều gì đó có ý nghĩa hơn.
Bóng ma quá khứ: Mọi điểm yếu của anh đều bắt nguồn từ thời thơ ấu. Bị ám ảnh bởi bóng ma quá khứ, anh không sống thật với chính mình. Khi Eugene hỏi, “Anh có phải là tên trộm hay không?” anh liền tỏ vẻ sửng sốt và đáp, “Ồ, không.”
Vẻ ngoài: Flynn lợi dụng vẻ ngoài thông minh, hóm hỉnh, điển trai, có phần hơi cao ngạo, thô lỗ một chút để che giấu không cho mọi người biết sự thật về mình.
Con người thật: Ẩn sau vẻ bề ngoài, Flynn là một chàng hoàng tử như trong truyện của Disney.
Con người thay đổi: Flynn bỏ nghề “đạo chích” và thay đổi thành người sống bao vô tư, giàu tình cảm kể từ khi gặp Eugene.
Sức cuốn hút: Thử tưởng tượng ngay từ đầu câu chuyện, chúng ta đã biết tất tần tật về Flynn. Chúng ta biết anh từng là trẻ mồ côi. Chúng ta biết anh hành nghề “đạo chích”, nhưng bản chất vẫn là người tốt. Chúng ta thậm chí còn biết cả ước mơ của anh. Chúng ta biết điều gì sẽ xảy ra trong câu chuyện. Chúng ta tuy có thích anh… nhưng không đồng cảm với anh. Chúng ta chẳng có gì cần khám phá. Câu chuyện sẽ không đi đến đâu nếu không có gì kích thích trí tò mò của chúng ta, không có gì cần làm sáng tỏ. Câu chuyện chỉ thật sự hấp dẫn chúng ta khi nó chậm rãi tiết lộ từng chút một về nhân vật. Câu chuyện hay là phải như thế!
* Nguồn: thatkatiecooney
* Biên dịch: V.Toàn – Comic Media Academy
