Trước khi bắt tay vào công việc sáng tạo ra những tranh minh họa cực đỉnh hay những bức concept art cực bá đạo, bạn sẽ cần phải làm chủ các nguyên lý nền tảng của hội họa. Và một trong những kỹ năng “ngon lành” mà bạn phải cố gắng có được là làm chủ được nguyên lý ánh sáng.

Thực chất lĩnh vực này cực kì phức tạp vì nó không chỉ dính dáng đến các trạng thái đa dạng của ánh sáng, mà còn liên quan tới sự biến chuyển của những vật liệu khác nhau với thuộc tính hấp thụ hay phản xạ sáng khác nhau. Thông thường một người cần rất nhiều năm mới có thể làm chủ tốt ánh sáng/ bóng tối.

Tuy nhiên với phương pháp học tập đúng đắn và sự nỗ lực rèn luyện, bạn có thể tiến bộ rất nhanh. Trong bài viết này tôi xin chia sẻ những cuốn sách tham khảo tốt nhất cho các họa sĩ đang nghiên cứu về ánh sáng và bóng đổ, để có thể vẽ được mọi chất liệu một cách chính xác.

Light for Visual Artist

Nguồn: geros.com.br

Đây là quyển sách sơ đẳng nhất dành cho nhập môn nghiên cứu về nghệ thuật ánh sáng. Những kĩ thuật được viết trong này rất cô đọng và dễ nhớ.

Quyển sách này chỉ gồm 170 trang với rất nhiều thông tin hữu ích về các dạng khác nhau của ánh sáng, sự khúc xạ, phân tích những đường ranh giới sáng tối, quy luật bóng đổ và sự phản quang.

Ánh sáng là một kĩ năng nền tảng nhưng rất phức tạp của Nghệ thuật.   Nó được tranh cãi là lĩnh vực có độ khó thứ 2 chỉ sau Giải Phẫu.

Tuy nhiên Light for Visual Artist có khả năng đơn giản hóa nó để dành cho những họa sĩ mới bắt đầu nghiên cứu. Quyển sách này chứa hầu như toàn bộ những kiến thức bạn có thể cần, với lối giảng dạy mà ở bất kì trình độ nào người đọc cũng có thể tiếp thu tốt.

How to render

Nguồn: ozon.ru

(Chú thích: Rendering là khái niệm rất rộng trong ngành nghệ thuật nói chung, ở đây bàn về khâu cuối cùng của painting, là lên chất liệu và xử lý sáng/ tối)

Học lý thuyết về nguyên lý Ánh sáng là điều tốt, nhưng chỉ biết thế thôi  bạn sẽ khó mà xử lý render khi tác phẩm của bạn đã đi gần đến mức hoàn thành. Và quyển sách vô cùng giá trị này của tác giả Scott Robertson sẽ giúp bạn điều đó. Đây là phần tiếp theo của quyền How To Draw của ông.

Mọi kiến thức đến từ Scott Robertson đều quý giá cho cả các nghệ sĩ Digital Painting lẫn Hội Họa Truyền thống.

Các bài tập trong sách vô cùng chi tiết và kỹ càng, khiến bạn phải bỏ ra nhiều thời gian để nghiên cứu và thực hành. Nghiêm túc mà nói thì độ khó và phức tạp của bài tập là rất cao, nên bạn có thể phải bỏ ra vài tuần cho một bài trước khi chuyển sang bài kế tiếp.

Sau khi hoàn thành quyển sách, những người mới bắt đầu sẽ học được rất nhiều từ nó. Điều quan trọng nhất ở đây là bạn không được vội vã, phải nghiền ngẫm, tiếp thu thật kĩ từng bài một để thu nhật được nhiều thông tin nhất có thể.

Đây là quyển sách rất được khuyến cáo cho những người có niềm đam mê và thái độ học tập nghiêm túc với Hội họa.

Lessons on Shading

Nguồn: pinterest.com

Đây là sự thay thế siêu rẻ nhưng chất lượng cho các đầu sách nghệ thuật đắt đỏ hơn. Trong quyển sách này, tác giả W.E Sparkes đã gói gọn những kĩ thuật đi kèm với ví dụ mẫu để giúp bạn render bóng đổ và ánh sáng thật chính xác.

Nên lứu ý rằng tuổi đời của quyển sách đã khá cao, nên những kiến thức nó cung cấp là của thế kỉ 20 mặc dù đã được hiệu chỉnh và biên tập lại nhiều lần để dễ học hơn. Tuy nhiên đây là những kiến thức nền tảng vững chắc và vẫn được các họa sĩ tin dùng. Đặc biệt là giá cả khá mềm.

Trong sách, bạn sẽ bắt đầu với các nguyên tắc cơ bản của bóng và cách bóng tối phủ lên bề mặt các vật thể. Sau đó bạn sẽ tập xây dựng các hình khối trên giấy, như hình nón, nón cụt, hình cầu, hình kim tự tháp. Những bài hình họa này cần được thực hành mỗi ngày cho đến khi nó ăn sâu vào trí óc của bạn (phương pháp học cổ điển)

Những chương cuối sẽ đào sâu vào phần đánh bóng các vật thể thực và các bài tập sẽ ngày một khó hơn, nhưng đây cũng là những bài học hữu ích nhất để giúp các bạn trưởng thành hơn trong nghề vẽ.

Drawing Light & Shade: Understanding Chiarascuro

Nguồn: theworks.co.uk

Drawing Light and Shade dạy cho bạn cách “nhìn” ánh sáng cho đúng và làm thế nào để “xuất” nó ra trên giấy. Kĩ thuật chính trong sách là “cross hatching” (đánh bóng đậm nhạt bằng các nét gạch), rất hữu ích để tham khảo.

Quyển sách này được ưa thích một phần do tập trung vào các chủ đề vẽ và lên khối bằng bút chì. Nếu bạn mới bắt đầu tập vẽ, bạn nên thử cố gắng kiểm soát sắc độ (value) bằng bút chì hoặc chì than trước khi chuyển qua các chất liệu màu (sơn dầu, poster…)

Mỗi chương trong sách giới thiệu một chủ đề mới về kỹ thuật chiaroscuro (tương quan sáng tối trong sơn dầu), từ đó hướng dẫn bạn cách hiểu sâu hơn về ánh sáng khi vẽ tả thực. Quyển sách tuy cung cấp hơi ít về mặt kiến thức, nhưng kho tàng hình minh họa đồ sộ tuyệt vời của nó lại là tài liệu đáng để tham khảo

Vẫn chuyên tập trung về những kiến thức sơ đẳng của nguyên lý ánh sáng, nhưng khá “khó nhai” đối với những người mới hoàn toàn. Đây có thể không phải là quyển sách tốt nhất, nhưng có vài chỗ đáng để các bạn học tập trên con đường sự nghiệp của mình.

Color and Light: A Guide for the Realist Painter

Nguồn: mediajobs.ru

Tất cả những ai theo nghiệp vẽ nghiêm túc đều nên biết đến james Gurney. Ông là một họa sĩ tài năng đã xuất bản một rất nhiều đầu đáng kinh ngạc bao gồm rất nhiều chủ đề độc đáo và có giá trị.

Một trong những tác phẩm đó là Color and Light: A Guide for the Realist Painter. Đây là một trong những quyển sách tốt nhất để truyền cảm hứng cho các họa sĩ minh họa vì nó hướng dẫn cách vẽ ánh sáng chính xác cho bất cứ vật thể nào.

Bạn có thể ứng dụng các bài học trong sách cho cả digital painting và tranh sơn dầu, cho cả vẽ theo mẫu thực lẫn vẽ từ trí tưởng tượng.  Đích đến cuối cùng là dạy cho bạn vẽ theo phong cách tả thực, một kĩ năng cực khó để đạt được nhưng tuyệt nhiên cần thiết nếu bạn muốn tạo ra một bức tranh minh họa chuyên nghiệp (concept art)

Chỉ với 224 trang ngắn gọn, nhưng quyển sách truyền đạt một lượng lớn kiến thức khiến cho bạn phải kiên nhẫn bỏ thời gian ra để nghiền ngẫm kĩ.

Bất kì ai muốn lĩnh hội Vẽ tả thực hoặc Nghệ thuật minh họa (concept art) đều nên có quyển sách này bên mình để tham khảo. Ngay cả khi bạn chưa sẵn sàng để vẽ, bạn vẫn nên đọc quyền sách này để tăng độ nhận thức và truyền cảm hứng cho bản thân.

Digital Lighting and Rendering

Nguồn: Issuu.com

Nếu bạn đang tìm một quyển sách về căn bản được viết bởi các giáo sư chuyên ngành thì đây là cái bạn cần. Tác giả Jeremy Birn đã bắt đầu làm việc tại Pixar vào năm 2002 và đã làm việc với ánh sáng trong rất nhiều bộ phim như The Incredibles, Cars, Ratatouille, Wall-E, Cars 2, Up, Toy Story 3, ….

Quyển sách tuyệt vời này của ông được xuất bản lần đầu tiên vào đầu những năm 2000, và đến nay đã được tái bản 3 lần

Mục đích của quyển sách này không phải để dạy cho bạn trở thành một chuyên viên Render hoàn hảo. Nó cho bạn thấy cách mà các bậc thầy Hollywood kiểm soát ánh sáng kĩ thuật số trong đa số các phim và chương trình truyền hình. Bạn sẽ học được cách tạo ra các hiệu ứng ánh sáng có tính thuyết phục, các quy tắc vật lý liên quan đến chúng, công thêm nhưng lỗi thông thường dễ mắc và làm thế nào để tránh.

Jeremy đã dành ra 2 thập kỉ cho lĩnh vực này và ông đích thị là một chuyên gia về ánh sáng. Quyển sách này tóm gọn lại những hiểu biết của ông trong chỉ vỏn vẹn 460 trang.

Đây là cuốn sách rất được khuyến cáo dành cho tất cả những ai có ý định theo đuổi ngành công nghiệp giải trí nói chung, bao gồm những nghề như Tạo hình 3D, diễn họa viên, họa sĩ vẽ background, họa sĩ storyboard, hay các công việc có liên quan đến ánh sáng trong các phân cảnh (như live action, kịch,…)

Nhưng ngay cả những họa sĩ truyền thống có sở thích về hội họa kĩ thuật số cũng có thể thu thập được khá nhiều kiến thức từ đây. Bạn không cần phải mơ xa xôi về Hollywood mới đọc sách, chỉ cần một tình yêu hội họa và tinh thần sẵn sang luyện tập

Rendering in Pen and Ink

Nguồn: amazon.de

Có một lý do tốt để vẽ phác thảo bằng bút mực, là nó buộc bạn phải rèn tính cẩn thận, kỹ càng trong từng đường nét và phải học từ từng sai lầm một (bút mực không xóa được như chì)

Tuy nhiên vẽ phác bằng mực có sự khác biệt rất lớn so với vẽ mực ở khâu cuối bức họa. Và nguồn tư liệu tốt nhất để học về cách lên chi tiết bằng bút mực là quyển sách Rendering in Pen and Ink, được soạn dành cho các ngành minh họa, kiến trúc và cơ bản là bất kì các loại hình hội họa nào.

Cuốn sách bao gồm 256 trang trình bày những kĩ thuật hữu ích trong đánh bóng (hatching) và vẽ đường nét chi tiết bằng mực. Phản ứng của bút mực  với áp lực cầm bút rất đa dạng và cho ra nhiều kết quả khác nhau, điều này khó có thể được trải nghiệm với bút chì nên bạn sẽ học được một phong cách xử lý ánh sáng và chất liệu hoàn toàn mới lạ

Phần lớn quyển sách dành cho việc hướng dẫn render cho các công trình kiến trúc và các công việc về kỹ thuật. Sách vẫn có chút hữu ích với các họa sĩ ngành khác, tuy nhiên phần lớn nội dung có xu hướng là chỉ dẫn cách xây dựng kiến trúc và bối cảnh.

Với các kĩ năng do sách cung cấp, bạn có thể ứng dụng cho mọi tác phẩm vẽ mực của mình. Nên nếu ai có hứng thú trong việc render bằng bút mực, đây là quyển sách mà bạn rất cần.

Lighting for Animation: The Art of Visual Storytelling

Nguồn: bol.com

Đây là quyển sách được xuất bản gần đây nhất trong danh sách này và cũng là một trong những quyển sách chi tiết nhất về các bài tập thực hành.

Lighting for Animation: The Art of Visual Storytelling dạy cho bạn cách nhìn nhận những phân cảnh riêng biệt theo quan điểm của nhà đạo diễn. Những tác giả đều làm việc trong ngành công nghiệp giải trí và họ biết cách đo lường ánh sáng thích hợp cho mỗi phân cảnh.

Bạn sẽ học được các kĩ thuật về chiếu sáng trong làm phim hoạt hình, bao gồm cả  background và chuyển động của nhân vật trong một phân cảnh.

Việc có một ấn bản của quyển sách này là vô cùng cần thiết cho những ai có dự định học chuyên về hoạt hình 2D hoặc 3D.

Để tạo ra một phân cảnh hoạt hình trông như thật đòi hỏi không chỉ am hiểu về nguyên lí ánh sáng, bạn còn cần phải học nhiều về cách tạo cảm xúc, màu sách, và rất nhiều kĩ thuật vê đạo diễn.

Art Fundamentals: Color, Light, Composition, Anatomy, Perspective, and Depth

Nguồn: booko.com.au

Cuốn sách này không đặc biệt chú trọng về ánh sáng mà đưa ra cái nhìn tổng quát tất cả các nguyên lí nền tảng của nghệ thuật dành cho các họa sĩ minh họa, và nó giới thiệu cho những người mới bắt đầu những kĩ năng cần đạt được trước khi lên chuyên nghiệp. Các họa sĩ cần thuần thục mọi kĩ năng cơ bản để quá trình sáng tác diễn ra dễ dàng hơn. Sách được soạn bởi những nghệ sĩ thâm niên trong nghề, là những người biết rõ việc lĩnh hội nhuần nhuyễn các kiến thức nền khó như thế nào.

Tất cả những quyển sách tham khảo trên có thể giúp các bạn tự phát triển thêm trong lĩnh vực hội họa mình chọn. Tùy theo chuyên ngành của mình mà nên có cách chọn lọc đầu sách phù hợp. Điều quan trọng là bạn cần phải hiểu rõ mình muốn học vẽ truyện tranh, làm phim hoạt hình hay một lĩnh vực nào trước khi bắt đầu nghiền ngẫm một trong những quyền sách này. Hãy kiểm tra kỹ lời giới thiệu sách, suy nghĩ kĩ trước khi quyết định đọc nhé các bạn.