Giải Viện Hàn lâm Nhật Bản cho Phim hoạt hình của năm – Japan Academy Prize for Animation of the Year là một trong số những hạng mục trao thưởng của Viện Hàn lâm Nhật Bản được tổ chức thường niên ở Nhật Bản bởi Hiệp hội Viện Hàn lâm Nhật Bản (The Nippon Academy-sho association – Japan Academy Prize Association), nhằm cải thiện chất lượng phim ảnh, củng cố ngành công nghiệp điện ảnh, đáp ứng nhu cầu hằng năm của người hâm mộ, đồng thời góp phần vào việc thúc đẩy điện ảnh Nhật Bản phát triển, ghi nhận những đóng góp và cống hiến cho sự nghiệp điện ảnh.

Nguồn: asiateca.net

Giải Viện Hàn lâm Nhật Bản – Japanese Academy Awards, hay còn gọi là Giải Oscar Nhật Bản, là loạt giải thưởng thường niên được tổ chức hằng năm tại Nhật Bản từ năm 1978 bởi Hiệp hội Viện Hàn lâm Nhật Bản dành cho những bộ phim Nhật Bản xuất sắc nhất. Các hạng mục trao thưởng ở Giải Viện Hàn lâm Nhật Bản tương tự như ở Giải thưởng Viện Hàn lâm (hay Giải Oscar – Oscars – Academy Awards) được tổ chức thường niên ở Hoa Kỳ.

Trong những năm đầu, Giải Viện Hàn lâm Nhật Bản cho Phim hoạt hình của năm không được chú trọng. Những bộ phim hoạt hình thuộc top những phim ăn khách nhất của Nhật Bản đã bị bỏ qua trong thời gian này là Doraemon (1980, 1981, 1983, 1984), Kiki’s Delivery Service (1989) của Studio Ghibli, Only Yesterday (1991), Porco Rosso (1992), Pom Poko (1994), và Whisper of the Heart (1995). Hay thậm chí có thế nói, không một bộ phim hoạt hình nào được đề cử cho Giải Viện Hàn lâm Nhật Bản trong những năm đầu của Giải. Điều đáng chú ý khác trong thời kỳ này là ở những giải thưởng điện ảnh lớn khác của Nhật Bản thì vẫn có phim hoạt hình được trao giải cho hạng mục Phim hoạt hình xuất sắc nhất, chẳng hạn như, Giải thưởng Điện ảnh Mainichi (Mainichi Film Award) và Giải thưởng Kinema Junpo (Kinema Junpo) đều được trao cho bộ phim hoạt hình My Neighbor Totoroin vào năm 1988 cho hạng mục Phim hoạt hình của năm.

My Neighbor Totoroin [Trailer]

Năm 1990, Hiệp hội Viện Hàn lâm Nhật Bản lần đầu tiên trao hạng mục Giải Thưởng Đặc Biệt (Special Award) cho bộ phim hoạt hình Kiki’s Delivery Service tại Lễ trao giải Viện Hàn lâm Nhật Bản lần thứ 13. Năm 1995, bộ phim hoạt hình Pom Poko của Takahata nhận được hạng mục giải thưởng này.

Nguồn: wall.alphacoders.com

Vào năm 1998, Hiệp Hội Viện Hàn lâm Nhật Bản đã có cách nhìn khác đối với giải thưởng phim hoạt hình với sự thành công rực rỡ của Princess Mononoke. Bộ phim hoạt hình này đã đạt kỷ lục doanh thu phòng vé cao nhất trong lịch sử điện ảnh Nhật Bản, đồng thời đã thống trị các hạng mục giải thưởng điện ảnh lớn khác. Tại Lễ trao Giải Viện Hàn lâm Nhật Bản lần thứ 21 vào năm 1998, Princess Mononoke của hãng Studio Ghibli đã trở thành bộ phim hoạt hình đầu tiên được đề cử và giành chiến thắng hạng mục Giải Viện Hàn lâm Nhật Bản cho Phim hoạt hình xuất sắc nhất của năm.

Nguồn: youtubtranslate.seesaa.net

Studio Ghibli là hãng sản xuất có nhiều bộ phim hoạt hình đoạt được giải thưởng nhất với 4 bộ phim đoạt giải Phim hoạt hình của năm. Trong số đó, Spirited Away (Vùng Đất Linh Hồn), một bộ phim hoạt hình khác của Hayao Miyazaki, là bộ phim thứ hai do hãng Studio Ghibli sản xuất được đề cử và giành chiến thắng cho hạng mục Phim hoạt hình của năm tại Lễ trao giải Viện Hàn lâm Nhật Bản lần thứ 25 vào năm 2003. Ngoài ra, vào năm 2002, Spirited Away cũng đã nhận được giải Gấu Vàng (Goldener Bär) – Giải thưởng danh giá nhất của Liên hoan phim quốc tế Berlin, và trở thành bộ phim hoạt hình có doanh thu cao nhất mọi thời đại, đạt doanh thu hơn 274 triệu USD trên toàn cầu.

Nguồn: pinterest.com

Cũng vào năm 2002, Giải Viện Hàn lâm Hoa Kỳ đã thiết lập thêm hạng mục Giải Viện Hàn lâm cho Phim hoạt hình hay nhất, và theo sau đó, năm 2007, Giải Viện Hàn lâm Nhật Bản cũng tạo lập hạng mục Giải Viện Hàn lâm Nhật Bản cho Phim hoạt hình của năm. Theo quy định, chỉ có một bộ phim được trao giải Phim hoạt hình xuất sắc nhất của năm, nhưng cả 5 bộ phim hoạt hình được đề cử đều được Hiệp hội công nhận bằng việc trao giải cho hạng mục Phim hoạt hình xuất sắc của năm.

Năm 2016, bộ phim hoạt hình The Boy and the Beast của đạo diễn Mamoru Hosoda đã chiến thắng hạng mục dành cho Phim hoạt hình của năm tại Lễ trao giải Viện Hàn lâm Nhật Bản lần thứ 39 được tổ chức vào ngày 4/3, tại Grand Prince Hotel New Takanawa ở Tokyo, Nhật Bản.

The Boy and the Beast [Trailer]

Lễ trao giải Viện Hàn lâm Nhật Bản lần thứ 40 dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 3/3/2017 tại khách sạn Grand Prince New Takanawa ở Tokyo, Nhật Bản. Các tác phẩm thoả mãn điều kiện tuyển chọn sẽ được công khai lựa chọn trên trang chính thức của Giải Viện Hàn lâm Nhật Bản từ ngày 16/12/2015 đến hết ngày 15/12/2016.

Để cập nhật những Phim hoạt hình của năm và tìm hiểu thông tin về các hạng mục giải thưởng ở Giải Viện Hàn lâm Nhật Bản, vui lòng xem thêm tại: http://www.japan-academy-prize.jp/

Người dịch: Lê Trang

Nguồn: https://en.wikipedia.org/wiki/Academy_Award_for_Best_Animated_Feature