Kiến trúc sư người Ý Filipo Brunelleschi từ lâu đã nhận ra tầm quan trọng của phối cảnh trong nghệ thuật. Ông là cha đẻ của phối cảnh tuyến tính (linear perspective) – tạo ảo giác về chiều sâu bằng cách sử dụng điểm tụ trên đường chân trời. Không bao lâu sau, nhiều họa sĩ người Ý cũng bắt đầu áp dụng phối cảnh tuyến tính cho các bức họa của mình. Masaccio là họa sĩ vĩ đại đầu tiên của thời kỳ Phục Hưng trở thành bậc thầy về phối cảnh.

Nói một cách đơn giản, phối cảnh là góc nhìn của một người. Trong nghệ thuật, phối cảnh là kỹ thuật tạo ảo giác về chiều sâu và không gian 3D trên bề mặt phẳng. Phối cảnh là yếu tố mang lại hình dáng, kích thước, khoảng cách, và không gian cho tác phẩm nghệ thuật. Nói cách khác, nó làm cho tác phẩm nghệ thuật trở nên chân thật hơn.

Các bậc thầy về phối cảnh đã khám phá ra rằng những đường thẳng song song dường như hội tụ khi chúng di chuyển ra xa về phía một điểm gọi là điểm tụ (vanishing point). Lấy con đường trong hình trên làm ví dụ. Tất cả chúng ta đều biết rằng lề đường là đường thẳng song song, nhưng chúng dường như hội tụ tại một điểm, hay còn gọi là điểm tụ. Và không chỉ con đường hội tụ tại một điểm, mà ngay cả hàng cột điện bên phải cũng vậy. Tất cả các đường thẳng đều hướng đến một điểm duy nhất (điểm tụ) trên đường chân trời, hay còn gọi là đường tầm mắt.

Ngay từ khi còn nhỏ, chúng ta đều đã biết cách vẽ khối hộp. Mặc dù không hoàn toàn chính xác, nhưng đây là khởi đầu khá thuận lợi cho việc học vẽ phối cảnh. Phối cảnh 1, 2, 3 điểm tụ là cơ bản và cần thiết nhất. Bên cạnh đó, còn có phối cảnh 4, 5, 6 điểm tụ, nhưng chúng gắn liền với đường cong, mang đến cho bức vẽ góc nhìn qua ống kính mắt cá (fisheye len). Trong bài viết này, CMA chỉ tập trung vào những phối cảnh cơ bản.

Phối cảnh 1 điểm tụ

Tất cả các điểm đều hướng đến một điểm tụ. Phối cảnh 1 điểm tụ thực sự sẽ có tất cả các đường thẳng hướng đến một điểm tụ. Trường hợp này thường xảy ra khi bạn quan sát tòa nhà tọa lạc ngay trước mặt.

Phối cảnh 2 điểm tụ

Đúng như tên gọi, phối cảnh 2 điểm tụ là phối cảnh có 2 điểm tụ trên đường chân trời. Lấy lại ví dụ về tòa nhà. Chúng ta sẽ đứng chếch sang một bên để có thể nhìn thấy hai mặt của tòa nhà. Đường thẳng của mỗi mặt hội tụ tại một điểm ở mặt đó, không riêng gì các cạnh của tòa nhà, mà cửa sổ, cửa ra vào, gờ tường cũng thế.

Phối cảnh 3 điểm tụ

Phối cảnh 3 điểm tụ cũng có 2 điểm tụ trên đường chân trời, nhưng thêm điểm tụ thứ 3 phía trên hoặc phía dưới đường chân trời. Điều này đặc biệt quan trọng khi vẽ phong cảnh đường phố. Nếu đứng trên mặt đất và ngước nhìn lên tòa nhà chọc trời, bạn thấy đỉnh tòa nhà dường như bị thu nhỏ lại. Và nếu đang bay trên bầu trời thành phố và nhìn xuống tòa nhà cao tầng, bạn thấy đường phố dưới chân tòa nhà dường như bị thu nhỏ lại.

Áp dụng vào thực tế…

Vạn vật xung quanh bạn đều tuân theo luật phối cảnh. Đến đây, bạn chắc hẳn đã hiểu phần nào tầm quan trọng của phối cảnh trong nghệ thuật. Tuy tất cả chỉ là ảo giác, nhưng lại cực kỳ cần thiết khi bạn muốn làm cho bức vẽ trở nên chân thật hơn. Hãy tự mình thử nghiệm. Tốt nhất nên kẻ đường đi qua điểm tụ bằng thước kẻ nhằm bảo đảm tính chính xác. Khởi đầu với phối cảnh 1 điểm tụ, rồi kiên trì thực hành cho đến khi đạt tới cảnh giới vẽ không cần nhìn.

Vẽ con đường như minh họa trong hình trên, nhưng thêm hàng cột điện bên này đường, và vài ngôi nhà bên kia đường. Lúc này, không cần vẽ chi tiết ngôi nhà, nhưng cứ thoải mái phác họa cửa sổ và cửa ra vào. Điều quan trọng là phải giữ cho đường ngang song song với đường chân trời, và đường dọc song song với nhau. Tất nhiên, không phải ngôi nhà nào cũng có cạnh thẳng, nhưng với bài luyện vẽ này, bạn nên đi nét chính xác cho đến khi thuần thục. Một khi hài lòng với kết quả đạt được, bạn chuyển sang vẽ phối cảnh 2 điểm tụ, rồi 3 điểm tụ.

Tìm mua ngay họa cụ và văn phòng phẩm tại đây

Xem thêm

Hướng Dẫn Vẽ Phối Cảnh Anime Cho Người Mới Bắt Đầu

6 Bước Vẽ Phòng Ngủ Theo Phối Cảnh 1 Điểm Tụ

Nguồn: Medium

Dịch: Toàn Vũ