Hệ thống nhân vật và cốt truyện đóng vai trò thể xác của một cơ thể kịch bản. Vậy phần linh hồn của kịch bản là gì?
Phần linh hồn của một kịch bản
Bất kì kịch bản nào cũng cần có thông điệp. Đó chính là phần linh hồn quyết định sự sống sót của kịch bản. Bởi nếu một kịch bản có nhân vật hay, cốt truyện lạ nhưng mang thông điệp đi ngược lại văn hóa dân tộc. Chắc chắn kịch bản đó dễ dàng bị công chúng đào thải.
>>> Có thể bạn muốn tìm hiểu: Khóa học biên kịch phim điện ảnh
Thông điệp – linh hồn của mọi kịch bản
Vậy thông điệp trong một kịch bản được xây dựng như thế nào? Có khá nhiều cách gửi gắm thông điệp đến người xem. Có 5 phép đưa thông điệp phổ biến:
– Phép đưa trực tiếp: Biên kịch đưa thông điệp rõ ràng, trực tiếp cho khán giả thông qua lời thoại của nhân vật.
– Phép đưa gián tiếp: Ngược lại với phép đưa trực tiếp, phép đưa gián tiếp sẽ thông qua hành động của nhân vật.
– Phép đưa nhân hóa: Người viết kịch bản tiến hành nhân hóa các con thú cưng, hay cây cỏ, đồ vật để khán giả liên tưởng đến thông điệp.
– Phép đưa giả định: Ở phép đưa này, người viết kịch bản đưa ra một hình ảnh, tình huống hay sự kiện giả định trong tương lai, hiện tại và quá khứ để từ đó thông điệp được nêu bật lên. Thường để các tình huống ở tương lai mang tính thuyết phục, người viết sẽ dựa trên các nghiên cứu khoa học hay dẫn chứng khoa học để đưa ra chúng.
Tùy mỗi chủ đề, câu chuyện mà biên kịch sẽ xoay chuyển các phép đưa thông điệp trên cho phù hợp với kịch bản của mình.
Kịch bản đồng hành cùng thông điệp hợp văn hóa Việt
Kịch bản muốn đi vào lòng khán giả và các cơ quan kiểm định văn hóa phải có thông điệp phù hợp với văn hóa Việt. Điển hình bộ phim “Bụi đời chợ Lớn” đã bị cấm chiếu bởi nội dung phim có các cảnh bạo lực với số lượng lớn. Ngoài yếu tố bạo lực, kịch bản có thông điệp phù hợp văn hóa còn có những yếu tố nào khác?
Biên kịch cần cần truyền tải thông điệp phù hợp văn hóa Việt
Các điều kiện để thông điệp hợp với văn hóa Việt:
– Không xuyên tạc lịch sử Việt Nam.
– Không được đề cập đến các vấn đề nhạy cảm như chính trị, tín ngưỡng tôn giáo, giới tính, sex,… Bởi Việt Nam ta có tới 54 dân tộc. Bất kì sự bẩn cẩn nào của sản phẩm phim cũng ảnh hưởng đến nền an ninh của cả đất nước. Còn về vấn đề giới tính và sex, tư tưởng “nam nữ thọ thọ bất thân” đã ăn sâu. Dù tư tưởng về giới tính đã thoáng hơn nhưng chúng vẫn là vấn đề thảo luận kín đáo không được công khai.
– Không tạo thói quen xấu cho khán giả. Những trào lưu mới dễ dàng được công chúng tiếp nhận và thực hiện dù nó xấu hay tốt.
Tạo thông điệp tốt và có ích trong kịch bản
Kịch bản có thông điệp tốt, có ích khi thỏa các yếu tố sau:
– Thông điệp đề cao được tính giáo dục và kiến thức.
– Thông điệp của kịch bản có tính nhân văn cao.
– Cần phản ánh được những thói xấu của xã hội. Như việc bóp còi khi tham gia giao thông của nhiều người Việt.
– Thông điệp phải thể hiện được những nét bản sắc văn hóa đặc trưng của Việt Nam.
Biên kịch cần khéo léo nắm bắt các thông điệp “touching”
Muốn chiếm được tình cảm của người xem, người viết kịch bản cần đảm bảo các yếu tố trên và linh hoạt trong áp dụng.