Nghề vẽ concept là một trong những nghề sáng tạo cao “hot” nhất hiện nay, thích hợp cho những ai đam mê thiết kế concept cho phim ảnh, video game,…
Ngành công nghiệp giải trí kỹ thuật số và video game luôn có nhu cầu tuyển dụng họa sĩ vẽ concept, do yêu cầu về chất lượng sản phẩm ngày càng tăng. Do đó, bất chấp sự cạnh tranh, họa sĩ vẽ concept có nhiều cơ hội nghề nghiệp hơn so với 20 năm về trước.
Bài viết dưới đây đưa ra một số gợi ý cực hữu ích cho những họa sĩ muốn dấn thân vào nghề vẽ concept, dựng hình 3D, làm hoạt hình, phát triển hình ảnh,… nhưng không biết làm thế nào để đạt được. Đây không phải là chuyến hành trình dễ càng, nhưng thành quả mà nó mang lại cực kỳ xứng đáng với công sức bỏ ra.
Xin đừng từ bỏ ước mơ nếu bạn có niềm đam mê nghệ thuật thật sự.
Khi nào là quá muộn?
Một trong những câu hỏi phổ biến nhất khi bắt đầu theo đuổi con đường nghệ thuật là câu hỏi liên quan đến tuổi tác.
“Tôi năm nay đã XX tuổi và không biết vẽ, tôi khởi nghiệp ở độ tuổi này liệu có quá muộn hay không?”
Câu hỏi trên được đem ra mổ xẻ trong nhiều diễn đàn và bài viết. Và câu trả lời “Không bao giờ là quá muộn” nhận được sự đồng tình của nhiều người nhất.
Hầu hết người đặt câu hỏi là người muốn lập kế hoạch cho cuộc chơi dài hơi. Giả sử một người bắt đầu học vẽ 6 tiếng/ngày ở tuổi 35, thì phải đến năm 38 – 40 tuổi, anh ta mới có thể đạt trình độ vẽ thuần thục. Tuy nhiên, anh ta sẽ không có kinh nghiệm, và sẽ chọn đầu quân cho công ty chấp nhận tuyển họa sĩ ngoài 30 tuổi.
Một người dùng có tên dpaint trên diễn đàn ConceptArt.org đưa ra câu trả lời sâu sắc. Anh là người viết bài uy tín cho trang web này với hơn 20 năm kinh nghiệm trong nghề.
Anh cho rằng tuổi tác cao không phải là rào cản ngăn trở bạn trở thành họa sĩ vẽ concept. Càng lớn, cuộc sống của chúng ta càng trở nên phức tạp. Hôn nhân và con cái trở thành ưu tiên hàng đầu. Bạn ngày càng có ít thời gian dành cho thực hành. Đây là lý do tại sao người trong độ tuổi 20 gặp nhiều thuận lợi hơn trên con đường khởi nghiệp.
Tuy nhiên, chỉ vì tuổi tác chống lại bạn không có nghĩa khởi nghiệp là điều xa vời. Chỉ cần kiên trì thực hành và làm việc hết sức mình, bạn sẽ tiến bộ rất nhanh.
Đừng quên các công ty tuyển người, chứ không tuyển họa sĩ. Ngoài kỹ năng chuyên môn ra, tính cách, hành vi, và khả năng kết nối với đồng nghiệp cũng là yếu tố tối cần thiết, đóng góp vào sự thành công của bạn trên con đường khởi nghiệp.
Nếu thuộc tuýp người quảng giao và có kỹ năng chuyên môn cần thiết, bạn sẽ dễ dàng tìm được chỗ đứng trong nghề dù tuổi đã ngoài 30 – 40.
Bất lợi lớn nhất của nghề họa sĩ là thu nhập không cao lắm. Công việc dẫu hấp dẫn, thú vị, nhưng nó không phải là con đường làm giàu.
Bạn sẽ yêu thích công việc nếu có niềm đam mê cháy bỏng với nghệ thuật. Tuy nhiên, đừng kỳ vọng mức lương khủng khi dấn thân vào nghề này. Kiếm mức lương trăm triệu tuy khả thi, nhưng nó đòi hỏi bạn phải làm việc cật lực.
Bạn tự hỏi nghề này có đáng để thử sức hay không, và chỉ có bạn mới trả lời được câu hỏi khi nào quá muộn để theo đuổi nó. Nên nhớ tuổi tác không nói trước điều gì, mà nó phụ thuộc vào tư duy và lối sống của bạn.
Nếu bạn dành toàn tâm toàn ý cho nghệ thuật, thì sau vài năm, bạn có thể làm portfolio ấn tượng và tìm được công việc mơ ước như vẽ concept/thiết kế giải trí.
Thực hành như thế nào?
Bạn cần học trước những nguyên tắc cơ bản nếu bắt đầu từ con số 0. Lời khuyên này dù được lặp đi lặp lại đến mức nhàm chán, nhưng nó không bao giờ là thừa tại thời điểm này.
Khi lần đầu tiên bước chân vào nghề họa sĩ, bạn thật sự cần học những nguyên tắc cơ bản như hình thể, giá trị, ánh sáng, phối cảnh,…
Cách học thiết thực nhất là vẽ từ cuộc sống. Nguyên tắc cơ bản vẫn như nhau bất kể bạn thực hành kỹ năng vẽ gì, từ vẽ ký họa cho đến vẽ tranh.
Để vẽ từ cuộc sống, bạn cần quan sát sự vật dưới góc nhìn của họa sĩ. Nghệ thuật bao gồm hai thành phần: nhìn và tái hiện. Thực hành kỹ năng quan sát, đo lường, nắm bắt chuyển động của bàn tay,…
Cách thực hành mau tiến bộ nhất là vẽ mẫu tự do.
Concept art là nghệ thuật diễn họa theo phong cách tả thực, nhưng nó cũng cho bạn cơ hội đưa trí tưởng tượng đi xa, vượt ra khỏi giới hạn của thực tại.
Mục tiêu của bạn là tìm cách pha trộn hài hòa hai loại hình nghệ thuật với nhau để tạo hình ảnh hư cấu như thật.
Từ chỗ vẽ được sự vật hiện diện trước mặt, bạn sẽ chuyển sang học vẽ sự vật tưởng tượng trong đầu. Thực hành kỹ năng vẽ theo trí tưởng tượng bất cứ thứ gì bạn muốn, chẳng hạn như nhân vật, xe cộ, cảnh quan,…
Một khi đã nắm vững những nguyên tắc cơ bản, bạn sẽ đi sâu tìm hiểu tác động của chúng đến tác phẩm. Trên thực tế, bạn thực hiện việc này như thế nào?
Nghiên cứu ở đâu? Nghiên cứu cái gì?
Nếu tìm kiếm trên Google, bạn sẽ thấy có vô số sách và bài giảng online cho người mới bắt đầu. Ban đầu, chúng có thể khiến bạn bị choáng ngợp.
Khi bắt đầu học vẽ, bạn đừng nên mua quá nhiều sách, vì chúng không bổ ích lắm đâu.
Thay vào đó, bạn hãy cố gắng tìm đến những nguồn đáng tin cậy. Ví dụ, Drawabox cung cấp nhiều bài giảng miễn phí, được viết bởi họa sĩ giàu kinh nghiệm.
Đối với bài giảng video, không có chọn lựa nào tốt hơn Proko. Đây có thể không phải là điểm xuất phát lý tưởng, nhưng nó đề cập đầy đủ các nguyên tắc dựng hình và hướng dẫn chi tiết vẽ mẫu tự do (figure drawing).
Các bài giảng trên Proko đơn giản, dễ hiểu đối với họa sĩ mới. Bạn có thể xem đi xem lại mỗi ngày trong suốt nhiều tháng liền, song vẫn cảm thấy như mới.
Về sách dạy vẽ cơ bản, bạn nên tìm đọc sách hướng dẫn vẽ theo trí tưởng tượng, vì công việc của họa sĩ vẽ concept là vẽ dựa trên trí tưởng tượng. Sách dạy vẽ tả thực không cung cấp mọi thứ bạn cần.
Sách dạy vẽ nhiều không sao kể xiết. Một số sách đề cập phối cảnh, ánh sáng; số khác xoáy vào chủ đề như giải phẫu học con người. Tất nhiên, không phải sách nào cũng bổ ích cho người mới bắt đầu.
Một số người cảm thấy không thoải mái với phương pháp tự học. Nó có thể dẫn đến tình trạng thiếu kỷ luật, stress, nhầm lẫn, hoặc mất khả năng lập kế hoạch. Đừng quên nghệ thuật là một chuyến hành trình không dứt, và bạn thật sự không dừng việc học lại được.
Khởi nghiệp là bước đầu tiên. Bước kế tiếp sẽ là những ngày dài tự học và thực hành.
Bằng cách thúc đẩy bản thân đi xa hơn, mỗi họa sĩ cuối cùng sẽ trở thành người thầy của chính mình. Tuy nhiên, trước mắt, tốt nhất là bạn nên “tầm sư học đạo.”
Qua tham gia các lớp học, bạn sẽ nhận được nhiều lợi ích từ giáo viên giàu kinh nghiệm.
Cái khó nhất là tìm được ngôi trường đào tạo chuyên ngành bạn muốn theo học.
ArtCenter được xem là nơi lý tưởng để theo học chuyên nghành concept art, nhưng học phí rất đắt đỏ.
Concept Design Academy tuy có học phí rẻ hơn, nhưng nó không phải là ngôi trường danh tiếng (không nhất thiết là điều xấu).
FZD School of Design là trường thiết kế giải trí/concept art tại Singapore dành cho học sinh quốc tế, nhưng có học phí khá cao. Tuy vậy, đây vẫn là nơi thích hợp cho những ai nuôi hy vọng bước chân vào lĩnh vực concept art. Khóa học kéo dài 1 năm với lịch học khá căng.
Tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ khả năng tài chính để học tại những trường như thế. May mắn thay, các trường online như CG Spectrum có học phí “mềm” hơn nhiều.
CG Spectrum mở các lớp học từ căn bản đến căn bản đến concept art 2D, rigging 3D, digital painting, hoạt hình,… Bạn học dưới sự hướng dẫn tận tình của họa sĩ chuyên nghiệp và đặt câu hỏi thông qua live chat.
Đây là sự lựa chọn tuyệt vời cho những người thích học dưới sự hướng dẫn của giáo viên, nhưng không đủ tiền trang trải chi phí học toàn thời gian tại trường đại học. Bạn có thể truy cập website CG Spectrum để xem thông tin các khóa học online.
Trường hợp ngân sách quá eo hẹp, thì lời khuyên dành cho bạn là hãy tự học. Việc này hoàn toàn khả thi nếu bạn biết sắp xếp thời gian hợp lý.
Tài liệu có rất nhiều trên mạng và phát hành dưới dạng sách. Những cộng đồng như LearnArt có thể giúp bạn thiết lập lộ trình tự học và cung cấp phản hồi về tác phẩm của bạn.
Lưu ý không có đúng sai trong chọn lựa phương pháp học tập.
Kết quả mới là điều quan trọng nhất. Nếu thấy phương pháp học tập nào hiệu quả, bạn hãy tiếp tục học tập theo phương pháp đó. Không ai đột nhiên trở thành họa sĩ vẽ concept, mà nó là kết quả của những năm tháng miệt mài khổ luyện.
Công cụ cần thiết cho người mới bắt đầu
Khởi đầu với công cụ truyền thống, thông dụng cho người mới học vẽ sẽ giúp bạn tránh xa sự phức tạp của phần mềm và phụ kiện máy tính.
Nhưng nếu bạn muốn bắt đầu ngay với công cụ vẽ kỹ thuật số, thì cũng không sao cả, do mỗi công cụ vẽ đều có ưu điểm vượt trội. Ở giai đoạn vẽ căn bản, bạn chỉ cần giấy in và bút chì là đủ. Tốt nhất mua nguyên hộp bút chì Staedtler 2B, vì chúng nhanh hết.
Sketchbook mang thương hiệu Moleskine là sự lựa chọn tuyệt vời nếu bạn thích vẽ phác thảo. Sketchbook giá rẻ cũng có nhiều cho bạn tha hồ lựa chọn, chẳng hạn như sketchbook Canson với lò xo xoắn ốc.
Cuối cùng là đồ chuốt bút chì. Bạn có thể mua qua mạng hoặc tại cửa hàng bán dụng cụ mỹ thuật.
Đối với vẽ kỹ thuật số, bạn sẽ không cần gì ngoài bảng vẽ. Nếu máy tính đã cài sẵn Photoshop hoặc phần mềm đồ họa tương tự, thì tất cả đã sẵn sàng, chỉ còn chờ bạn mà thôi!
Tham khảo các bài review xem có bao nhiêu loại bảng vẽ trên thị trường, nhưng vì là “tân binh”, bạn nên chọn loại bảng vẽ đơn giản, phù hợp với túi tiền.
Sinh viên mới theo học tại trường FZD được khuyến khích sử dụng bảng vẽ Wacom Intuos Pro trong suốt chương trình học, vì nó mở ra khả năng vô tận cho sáng tác artwork.
Bạn có thể sử dụng Intuos Pro trong nhiều năm mà không cần nâng cấp cho đến khi những tính năng hạn chế của nó cản trở sự tiến bộ của bạn. Nó rất bền, giá cả phải chăng, đáp ứng mọi yêu cầu của người mới học vẽ kỹ thuật số.
Ngoài bảng vẽ ra, bạn không cần gì khác cho công việc. Bảng vẽ tuy có phụ kiện đi kèm, nhưng chúng không thật sự cần thiết cho người mới học.
Lựa chọn lộ trình và gắn bó với nó, bất kể bạn học tập theo phương pháp nào. Học vẽ kỹ thuật số cũng tương tự như bạn học vẽ bằng bút chì trên giấy. Lựa chọn nằm ở bạn và ở mức độ thuận tiện.
Intuos Pro đáng để bạn đầu tư khi muốn chuyển từ vẽ truyền thống sang vẽ kỹ thuật số. Tuy nhiên, khi mới tập tành vẽ kỹ thuật số, bạn đừng nên mua sắm trang thiết bị vượt quá mức cần thiết.
Nếu mục tiêu duy nhất của bạn là trở thành họa sĩ vẽ concept chuyên nghiệp, học vẽ kỹ thuật số trên bảng vẽ chuyên dùng cho concept art sẽ là hướng đi đúng đối với bạn.
Tập trung vào rèn luyện kỹ năng hơn là vẽ đẹp. Bút chì và tờ giấy trong tay sẽ đủ cho bạn thực hành mỗi ngày mà không cần mua thêm gì khác.
Trình làng tác phẩm
Sau thời gian dài khổ luyện, trình độ vẽ của bạn đã đạt đến mức độ thuần thục, và giờ là lúc bạn cân nhắc việc trình làng tác phẩm cho mọi người đánh giá, phê bình. Trình làng tác phẩm tuy không bảo đảm bạn sẽ có ngay việc làm, song nó là bước cần thiết trên con đường khởi nghiệp.
Bạn cần làm portfolio để phô diễn tài năng của mình.
Portfolio cần độc đáo và tập trung.
Nếu mơ ước trở thành họa sĩ thiết kế cảnh quan, bạn hãy tập trung vào vẽ cảnh quan. Đa dạng hóa cảnh quan để đem lại vẻ độc đáo, mới lạ cho từng tác phẩm.
Mới lần đầu làm portfolio, các tác phẩm của bạn chắc chắn sẽ không chứa đựng nhiều ý nghĩa, nhất là khi bạn không vẽ/thiết kế với ý đồ rõ ràng.
Hãy xem qua tác phẩm của những họa sĩ chuyên nghiệp để tìm nguồn cảm hứng. Những tác phẩm này sẽ giúp bạn đánh giá chất lượng, cho bạn thước đo để xác định tác phẩm của mình đã đạt tiêu chuẩn công nghiệp hay chưa.
Đừng quá bận tâm, lo lắng khi tác phẩm của bạn không thể nào sánh bằng một số tuyệt tác trên mạng. Chỉ cần tâm niệm rằng nếu kiên trì thực hành, một ngày nào đó, bạn sẽ vẽ được như vậy, và không ngần ngại khoe thành quả với mọi người.
Cộng đồng concept art là nơi cho ý kiến khách quan về tác phẩm hiện tại của bạn.
Lời khuyên hữu ích cho người mới bắt đầu
Việc cần làm ngay lúc này là vẽ. Nếu nghiêm túc trong việc học, bạn sẽ muốn vẽ càng nhiều càng tốt.
Ở bước khởi đầu, bạn vẽ khoảng 1 – 2 tiếng/ngày là vừa; nhưng nếu muốn thấy sự tiến bộ thật sự, bạn cố gắng tăng thời lượng lên 5 – 6 tiếng/ngày.
Bạn phải cắt bớt các hoạt động như xem TV, chơi game, đi tiệc,… Nếu mơ ước trở thành họa sĩ vẽ concept, bạn cần nỗ lực hết mình để biến nó thành hiện thực.
Mặc dù đang đi học, nhưng bạn vẫn cần thực hành.
Tập thói quen vẽ mỗi ngày và tăng dần thời lượng.
Ban đầu, vẽ trong 30 phút, sau tăng dần lên 1 tiếng, 2 tiếng,… Bạn sẽ ngạc nhiên trước những gì mình đạt được sau 1 năm thực hành.
* Nguồn: conceptarttempire
*Biên dịch: V.Toàn – Comic Media Academy
